گل صد برگ

گل صد برگ

نویسنده: یوکو فوجیموتو
مترجم: هاشم رجب زاده
خوشنویسی: ناصر رحیمی - ئه - ایجی ساکوتا
ناشر: پاز
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 320
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1372 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب

گزیده مانیوء شو - شعرهای قدیم ژاپن

بیش از یک صد قطعه از اشعار قدیم ژاپن
با نگاهی کوتاه به زندگی برخی از شعرای ژاپن

مانیوءشو در تاریخ ادب ژاپن و خاور دور جایی خاص دارد. عنوان مانیوءشُو که به «مجموعه برگ‌های بیشمار» ترجمه شده است، «مجموعه اعصار بیشمار» هم معنی می‌دهد.مانیوءشُو در اواخر دوره نارا (احتمالاً در سال‌های 778 759 ) تألیف شد. دوره مانیوءشُو عصر تحول و پیشرفت اجتماعی و سیاسی در چین و ژاپن بود. تکوین این مجموعه شعر جریان پیچیده‌ای را گذراند تا کتابی که امروز در دست است فراهم آمد.

در این مجموعه، سروده‌های امپراتوران و ملکه‌ها و شاهزادگان و امیران و بلندپایگان دربار و دیوان در کنار شعرهای مردم عادی و ترانه‌های محلی و ترانه‌های عامیانه آن روزگار آمده است.شعرهای داستانی و افسانه‌گو و نمونه‌ای از شعر طنزآمیز هم در این مجموعه هست. از زمینه‌ها و موضوع‌های شعری در مانیوءشُو، نخست باید از ترانه‌های عاشقانه یاد کرد. از این گروه، سروده‌های زنان شاعر به‌ویژه گیرا و دلنشین است.

طبیعت و فضای بیرونی زندگی انسان نیز سهم مهم و تصویر برجسته‌ای در مانیوءشُو دارد. «آن‌چه روح مانیوءشُو را می‌سازد، جوهر اندیشه ملی و بومی ژاپن است همراه با اثری که این اندیشه از افکار کنفوسیوسی، تائویی و بودایی پذیرفته است. دانش چینی و اندیشه کنفوسیوس بسیار جلوتر از آیین بودا به ژاپن راه یافت.

ویژگی‌های عمده طبع ژاپنی را خام و طبیعی بودن، سادگی، دلیری، صدق و راست‌اندیشی دانسته‌اند. با نفوذ آیین‌ها و مکتب‌های ‌اندیشه از سرزمین اصلی آسیا، بینشی از زندگی که بودا الگو نهاده و کنفوسیوس تعلیم داده بود، مانند احساس «تسلیم و توکل»، اعتقاد به «تبدیل‌پذیری دنیای خاکی» و این‌که «هر موجود زنده‌ای می‌میرد» و «هر دیداری جدایی در پی دارد»، به خصیصه‌های ذاتی ژاپنی‌ها افزوده شد.

در این میان، آیین بودا مهم‌ترین مایه انگیزش فکر ژاپنی بود، که همراهِ روح ذاتی این قوم، جوهر مانیوءشُو را ساخت. پس طبیعی است که شاعری باری شعری بس صادق و ساده و مردانه بسازد و باری دیگر شعری احساسی و پرحال. به سخن دیگر، جوهر مانیوءشُو را می‌توان بارآمد آمیزش و تأثیر متقابل آیین شینتو، که اهمیت نخستین به جنس زن می‌دهد، با حکمت چینی و آیین بودا که اعتقادی زاییده فکر مردانه است، دانست.

از مایه‌هایی که مانیوءشُو را ممتاز ساخته، یکی اصالت اندیشه و احساسی است که در همه شعرهای آن پیداست. فضای بیشتر این شعرها شاد و روشن و صلح‌آمیز است. برای ترجمه فارسی به یکصد قطعه از مانیوءشُو بسنده شد تا کتابی با حجم متعارف از کار درآید. در گزینش شعرها سعی بر این بوده است که ضمن معرفی نمونه‌های درخشان از سروده‌های شاعران برجسته مانیوءشُو، و بود و نمودهای ذوقی و هنری این اثر - که همچنان جان و جوهر ادب ژاپن است - قطعه‌ها نماینده پسند و ذوقیات ژاپنی و نمودار جریان‌های فکری و تاریخی و احوال اجتماعی ژاپن آن ‌روزگار (نیمه سده هفتم تا میانه سده هشتم میلادی) باشد. نیز، در میان این قطعه‌ها، انواع سخن از غزل و مرثیه و مدیحه و شعر سفر و عبارات پندآمیز و روایت و افسانه دیده می‌شود.

برای آن‌که این نیت بهتر به انجام برسد، شرح شعرها و احوال شاعران و اطلاعات افزوده دیگر در پایان کتاب آورده شد. بر روی هم، نمونه‌های آثار 36 شاعر و نیز چند مجموعه شعری و چندین ترانه محلی از سرایندگان ناشناخته در ترجمه فارسی آمده است.»

از ازل آمده‌ایم
راهمان تا به ابد
سنگ می‌داند از آغاز و از انجام
برویم، پای آن تپه در «ایواشیرو»
گرهی بر سر گیسوی علف‌ها بزنیم
(ناکاتسو ـ سُومه رامیکوتو)

چشم بر راهم ماندی
خیس از شبنم کوه
دانه باران بودم کاش
یا ژاله کوهستان
بر پیراهن تو!
(ایشیکاوا ـ نو ـ ایراتسومه)

زندگی را
به چه مانند توان کرد؛
بامدادان، قایقی رانده به دریا
اثرش بر ساحل
نقش بر آب
(سامی ـ نو ـ مانزه‌ای)

شب که برفک‌های شبنم
می‌نشیند بر سر و رُو
آرمیده رهروان را؛
ای همایون لک‌لکان آسمانی
نازنین‌ پور مرا در زیر بال نرمتان گیرید
(از شاعری ناشناخته مادری برای فرزندش)