فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران

فهرست بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران

نویسنده: نصرت الله مشکوتی
ناشر : سازمان ملی حفاظت آثار باستانی ایران
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 370
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1349 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو ؛ فاقد عکس و فرمان ابتدای کتاب

مروری بر کتاب

اولین نشریه سازمان ملی حفاظت از آثار باستانی ایران شامل اماکن و بناهای تاریخی شهرهای ایران

تمام گلاسه ، همراه عکس و شرحی مختصر

این فهرست شامل آن قسمت از بناها و امکنه تاریخی است که از بدو تشکیل اداره کل باستان‌شناسی تا زمان نگارش این کتاب بر طبق قانون و آیین‌نامه حفظ آثار عتیقه به‌تدریج در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است؛ از این‌رو این رساله شامل کلیه بناهای تاریخی و اماکن و اتلال باستانی ایران نمی‌باشد.

در این فهرست افزون بر بناهای تاریخی برای معرفی اتلال و سایر اماکن باستانی که در حقیقت معتبرترین اسناد تاریخی کشور می‌باشند، فهرستی دیگر تنظیم و برای اطلاع مشتاقان و علاقمندان به شناسایی قدمت تاریخی این مرزوبوم در پایان کتاب با ذکر نام و موقعیت جغرافیایی هر یک درج گردیده است.

همانگونه که از نام کتاب پیداست به معرفی بناهای تاریخی و اماکن باستانی ایران میپردازد . کاوشهای علمی در تپه سیلک ، مقایسه این آثار با سایر گنجینه‌های باستانی مانند اراضی موسیان و کیان نهاوند و تپه خصار دامغان و دیگر جاها ، الواح گلی و ارزش تاریخی آنها ، ‌مفاد متن این الواح ، شرحی بر ساختمان آتشکده ساسانی واقع در "نیاسر" کاشان و آثار حجاری در ارتفاعات نزدیک به این آبادی ، بررسی گورستان قدیمی "خت سرخ" ـ آثار بجای مانده از دوران‌های بعدازاسلام در کاشان ، ‌بررسی و مطالعه ساختمان مسجد میدان از قرن نهم هجری: تاریخچه بررسی فضاها و المانهای معماری و تزئیناتی ، کتیبه‌ها ، ‌احکام نقرشده برروی سنگ ،‌کاشی کاری‌ها ، ‌منبر ، آرامگاه و سنگ مقبره‌بانی مسجد...

در سال 1304 به همت تعدادی از رجال فرهنگی، انجمن آثار ملی شکل گرفت و اساسنامه آن منتشر شد. بر اساس مواد این اساسنامه دولت وقت در 25 مهر 1306، آندره گدار فرانسوی را به عنوان مدیر باستان شناسی در ایران استخدام کرد. او در سال 1308 در ایران شروع به کار کرد. در 12 آبان 1309 قانون عتقیقات به تصویب مجلس رسید. بر اساس ماده اول این قانون، تمامی آثار و ابنیه تا پایان دوره قاجار اعم از آثار منقول و غیر منقول، جزو آثار ملی محسوب می شوند. بر اساس همین قانون باید بخشی از آثار مکشوفه در حفاری های علمی و تجاری در موزه نگهداری شوند. در زمان وزارت علی اصغر حکمت، تأسیس موزه ای در تهران در میدان مشق به تصویب رسید و در سال 1313 ش، نقشه بنای موزه ایران باستان توسط آندره گدار آماده و در نهایت موزه ایران باستان در سال 1316ش ساخته و افتتاح شد.

در سال 1343 وزارت فرهنگ و هنر تأسیس و مدیریت های مختلفی در قلمرو میراث فرهنگی همچون اداره کل موزه ها، مرکز باستان شناسی ایران، دفتر آثار تاریخی، اداره کل موزه های سنتی، موزه ایران باستان، اداره کل بناهای تاریخی، سازمان حفاظت از آثار باستانی و... تشکیل شد.

چُغازَنبیل نیایش گاهی باستانی است که در زمان عیلامی‌ها ساخته شد ؛ یک پرستشگاه باستانی در دوره عیلامیان میان دو شهر قدیمی استان خوزستان، شوش و شوشتر. سازه ای خشتی گلی که بعد از نزدیک به سه هزار و 500 سال هنوز سرپاست. اولین اثر باستانی ایرانی که در یونسکو ثبت شد.

تخت جمشید نام یکی از شهرهای باستانی ایران است ؛ پایتخت و شهر باستانی امپراطوری هخامنشی متاخرتر از مجموعه پاسارگاد، معروف ترین سازه باستانی ایران است. 200 سال آباد بوده. اثری حیرت انگیز و آمیزه ای از هنر و معماری. دیدن این اثر هنوز هم بعد از 2500 سال رشگ برانگیز است. مجموعه ای از کاخ ها و محوطه وسیع شهر و تعداد عجیبی از حجاری ها. به این اثر ظلم زیاد شده اما هنوز نماد ایران باستان است و همینطور نقش رستم که مقبره شاهان هخامنشی است که مجموعه از حجاری های دوران ساسانیان نیز در آن دیده می شوند.

مجموعه پاسارگاد در شمال شرقی استان فارس در دشت مرغاب واقع شده است ؛سازه باستانی ساخته از سنگ در دوران هخامنشی بیشتر به خاطر آرامگاه کوروش کبیر شهرت دارد. در شمال شرقی استان فارس در دشت مرغاب واقع شده است. بقایایی از کاخ دروازه، باغ پادشاهی و آرامگاه کمبوجیه در آن وجود دارد. این سایت در یونسکو به ثبت رسیده است.

تخت سلیمان نام محوطهٔ تاریخی بزرگی در استان آذربایجان غربی است ؛ محوطه بسیار وسیع در نزدیکی شهر تکاب، استان آذربایجان غربی که بزرگترین مجموعه آموزشی، مذهبی، اجتماعی و یک عبادت گاه مهم برای ساسانیان بوده است. یکی از سه محل نگهداری آتش زرتشت در ایران بوده است. جایگاه تاجگذاری شاهان ساسانی در آتشکده آذرگشسب. برخی محققان آن را محل تولد زرتشت نبی نیز می دانند.....