ضرب المثل در ادبیات و فرهنگ فارسی از نقش و جایگاه بالایی برخوردار است؛ به طوری که ارزش و اهمیت علمی و تاریخی آن بر کسی پوشیده نیست. استفاده از ضرب المثل در زندگی تمام اقشار جامعه شبیه آینه‌ای است که فرهنگ و اجتماع یک ملت را به نوعی منعکس می‌کند.

در گذشته‌های دور سخنان کوتاه و تاثیرگذاری که به شکل عبرت آمیز یا نکته و پند مشهور می‌شد بعدها تحت عنوان ضرب المثل نسل به نسل بین مردم استفاده شد. تاریخ پیدایش این امثال و حکم و استفاده و اهمیت آنها و تاثیر گذاری و تاثیرپذیری آن از فرهنگ ها و بر فرهنگ های دیگر به ویژه هندوستان از نکات جالبی است که عزیز مهدی در کتاب زین قند پارسی به آن پرداخته است.

وقتی ایرانیان و هندیان، نژاد مشترک، تاریخ مشترک و ریشه زبانی مشترک دارند، وقتی که بسیاری از لغات فارسی در زبان روزمره و مکتوب اهالی هند کاربرد دارد، وقتی که بخشی از واژگان هندی هم توسط شاعران سبک هندی به زبان فارسی راه یافته است، آیا ممکن است این دو ملت، ضرب المثل های مشترکی هم داشته باشند؟

- آیا ممکن است در مجموعه ضرب المثل های هندی، ضرب المثل هایی پیدا کنیم که به زبان فارسی باشند؟
- آیا ممکن است در زبان های هندی و فارسی، ضرب المثل هایی پیدا کنیم که هم شکل و ساختار، هم معنی و مضمون و هم کاربرد مشترکی داشته باشند؟
- آیا می توان در میان ضرب المثل های هندی و فارسی که شکل متفاوتی دارند، معنی و کاربرد مشترکی یافت؟

فهرست

فصل اول، سابقه روابط فرهنگی ایران و هندوستان را از منظرهای گوناگون مرور نموده است.
فصل دوم، پس از بحثی کوتاه در مورد فولکلور و فرهنگ عامه به سراغ ضرب المثل رفته و تعریف و ویژگی ها و انواع آن را بر شمرده است.
فصل سوم شامل ضرب المثل های فارسی موجود در فرهنگ های ضرب المثلی هندوستان است.
فصل چهارم دربردارنده آن دسته از ضرب المثل های هندوستانی و ایرانی ست که هم از نظر شکل و هم از نظر معنی و مضمون مشترک هستند.
فصل پنجم شامل ضرب المثل هایی ست که شکل متفاوت ما معنی مشترک دارند.