تکه قبل از تکه شدن ؛ الفبای آثار ساعدی

تکه قبل از تکه شدن

نویسنده: آسیه جوادی ناستین
ناشر: افراز
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 416
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1393 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

الفبای آثار ساعدی

روز پاییزی آفتابی بود و سال ، سال 1348. من و جواد مجابی از وسط خیابان شاهرضا به آن طرف خیابان که دانشگاه بود می‌رفتیم درست وسط خیابان روی برجستگی که برای عابران تعبیه شده بود برای اولین بار چهره‌ی شاد و سرخ غلامحسین ساعدی را که تا آن وقت فقط عکس‌هایش را دیده و کارهایش را خوانده بودم درحالی‌که دست‌هایش را در جیب شلوارش کرده بود ، به ما لبخند زد.

شوهرم در معرفی من گفت که تئاتر می‌خواند و او که نمی‌دانم قبلاً کی ما را دیده بود گفت من هروقت شما را می‌بینم با یک بغل کتاب این‌ور و آن‌ور می‌روید. مدت کوتاهی در وسط خیابان با یکدیگر صحبت کردیم و از همان لحظه فهمیدم که دوستی‌مان برقرار می‌شود. به ما گفت که سری به او بزنیم. روز خوبی را در نیم‌روزی روشن و آفتابی با حضور گرم و شاد او شروع کردیم و تا دانشکده از او و کارهایش باهم صحبت کردیم ...

غلامحسین ساعدی معروف به گوهرمراد از بزرگ‌ترین نویسندگان معاصر ایرانی در 13 دی 1314 در تبریز متولد شد. غلامحسین ساعدی که خود ترک آذری بود و به زبان مادری خویش نیز بسیار علاقه‌مند بود ، درباره زبان فارسی و جایگاهش در ایجاد همبستگی و نقشِ آن در وحدت ملی ایرانیان ، طی مصاحبه‌ای با رادیو بی‌بی‌سی چنین گفت: «زبان فارسی ستونِ فقرات یک ملت عظیم است. من می‌خواهم بارش بیاورم. هرچه که از بین برود ، این زبان باید بماند.»

غلامحسین ساعدی کار خود را با روزنامه‌نگاری آغاز کرد. در نوجوانی به طور هم‌زمان در سه روزنامه فریاد ، صعود و جوانان آذربایجان مطلب می‌نوشت. اولین دستگیری و زندان غلامحسین ساعدی چند ماه پس از 28 مرداد 1332 اتفاق افتاد. این دستگیری‌ها در زندگی غلامحسین ساعدی تا زمانی که در ایران بود ، تکرار شد.

غلامحسین ساعدی تحصیلات خود را با درجه دکترای پزشکی ، گرایش روان‌پزشکی در تهران به پایان رساند. مطبش در خیایان دلگشا در تهران قرار داشت و غلامحسین ساعدی بیشتر اوقات بدون گرفتن حق ویزیت بیماران را معاینه می‌کرد. ساعدی با چوب بدست‌های ورزیل ، بهترین بابای دنیا ، تک نگاری اهل هوا ، پنج نمایشنامه از انقلاب مشروطیت ، پرواربندان ، دیکته و زاویه و آی با کلاه! آی بی کلاه ، و چندین نمایشنامه دیگری که نوشت ، وارد دنیای تئاتر ایران شد و نمایشنامه‌های ساعدی هنوز هم از بهترین نمایشنامه‌هایی هستند که از لحاظ ساختار و گفتگو به فارسی نوشته شده‌اند.

غلامحسین ساعدی یکی از کسانی بود که به همراه بهرام بیضایی ، رحیم خیاوی ، بهمن فرسی ، عباس جوانمرد ، بیژن مفید ، آربی اوانسیان ، عباس نعلبندیان ، اکبر رادی ، اسماعیل خلج و ... تئاتر ایران را در سال‌های 40 - 50 دگرگون کرد. او پس از 1357 ساعدی ایران را ترک کرد و در فرانسه اقامت کرد. نمایشنامه اتللو در سرزمین عجایب را در غربت نوشت.