سایه های روشن در داستان جلال

سایه های روشن در داستان جلال

نویسنده: جواد اسحاقیان
ناشر: گل آذین
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 185
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1385 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

درباره آل احمد و آثارش کم نوشته نشده است. اما آنچه ما به آن برخاسته ایم، خود از رنگی دیگر است. همه هم٧ و غم من در این کتاب مصروف نقد و بازخانی برخی آثار وی بر پایه نظریه های ادبی تازه است.من به سویه ها و ابعادی از آثار این نویسنده پرداخته ام که دیگران از آن غفلت ورزیده اند. کوشیده ام مرعوب آنچه درباره وی به حق و ناحق نوشته اند. شوم و پست و بلند و سایه و روشن ذهنیت او را چنان که خود دریافته ام. بررسی و نقادی کنم.

نگارنده در این پژوهش با اشاره به فعالیت مرحوم جلال آل احمد نویسنده‌ی معاصر کشور در چهار حوزه‌ی قصه و داستان، تک‌نگاری و سفرنامه‌نویسی، مقاله‌نویسی و ترجمه از زبان فرانسه، به نقد برخی از آثار داستانی وی دست می‌زند که از آن جمله است:
واقع‌گرایی جامعه‌گرا در "از رنجی که می‌بریم"
نقد جامعه‌شناختی و سبک‌شناختی "مدیر مدرسه"
نقد تاریخی نون و القلم، نقد ساخت‌گرای داستان کوتاه شوهر آمریکایی
از نشانه‌ها تا ناخودآگاه متن در پنج داستان و سویه‌های ادبیت در خونابه‌ی انار.

برای نمونه داستان "مدیر مدرسه"، روایتی است از مدیری که ده سال به عنوان دبیر ادبیات در دبیرستان‌ها به تدریس مشغول بوده و حال برای این که راحت‌تر زندگی کند و از مشقت تدریس برهد، مدیریت دبستانی را پذیرفته، اما در دفتر مدرسه به ثبت خاطرات خود مشغول می‌شود. مدرسه‌ای که راوی، مدیریت آن را به عهده گرفته، زمینی است که مالک، آن را به مدت بیست و پنج سال به دولت واگذار کرده تا در این فاصله از ترقی قیمت ساختمان و رانت اراضی، استفاده کند. از دیدگاه جامعه شناسانه اثر حاضر نقدی است بر این‌گونه سرمایه‌داران، انتقاد از محتوای کتاب‌های درسی، شیوه‌های واپس‌گرا در نظام آموزشی و انضباطی مدرسه و عدم رضایت معلمان از شغل خویش.