تذکره منظوم رشحه

تذکره منظوم رشحه

نویسنده: محمدباقر بن علی اصغر رشحه اصفهانی
به کوشش : اح‍م‍د گ‍ل‍چ‍ی‍ن‌ م‍ع‍ان‍ی‌
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 100
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1344 - دوره چاپ: 1 

کمیاب  - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب 

شب وصل اگر به رویم، در صبح باز باشد          سر زلف یار گیرم که شبم دراز باشد
ز شهان طمع ندارم، که همای همّت من          نخورد از آن کبوتر، که شکار باز باشد

آقامحمّدباقر بن علی‌اصغر اصفهانی، شاعر ادیب متخلّص به «رشحه»، در قرن سیزدهم هجری در اصفهان می‌باشد.او فنون ادبی و از جمله عروض و قافیه را از آقا محمدکاظم واله اصفهانی فرا گرفت. سپس به تجارت روی آورده و به یزد رفت. وی در سال ۱۲۶۶ق در نائین وفات یافت.

مهم‌ترین اثر رشحه تذکرۀ منظوم یا آتش‌زنه است. رشحه در این تذکره اسم و سرزمین و احوال هر شاعر را در دو ـ سه بیت به نظم درآورده و ابیاتی هم از آنان نقل کرده است . در این تذکره، ترتیب تراجمْ الفبایی است و شرح حال ۱۳۷ شاعر نیمۀ اول سدۀ ۱۳ ق از سید احمد یزدی تا میرزا حسین یاری اصفهانی درج شده است .

اشعار این تذکره صاف و پخته و یک‌دست است و با محدودیت و التزامی که مصنف داشته، به‌خوبی از عهدۀ این کار برآمده است، به‌خصوص که بیت سوم تراجم که در توصیف شعر صاحب عنوان و نحوۀ انتخاب آن است، با یکدیگر لفظاً مشابه نیست و این خود از مهارت شاعر است .

از رشحه مثنوی عاشقانه‌ای به نام نوروز و جمشید بر وزن لیلی و مجنون نظامی قریب ۰۰۰‘ ۳ بیت در دست است که در ۱۲۵۰ ق/۱۸۳۴ م، سروده شده است. این مثنوی شامل سرگذشت نوروز دختر بختیاری، و جمشید پسر وزیر خان ختا ست. شاعر در آخر این مثنوی عاشقانه، فتحعلی شاه و میرزا حسین خان علوی وزیر نائین را مدح کرده است.