زندگی حاج میرزا آقاسی

زندگی حاج میرزا آقاسی

نویسنده: حسین سعادت نوری
ناشر: وحید
زبان کتاب: فارسی 
تعداد صفحه: 347
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1356 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب 

میرزا آقاسی از خاندان بیاتی بود که شاه عباس ۳۰۰ خانوار از آنان را از ایروان در ارمنستان امروزی به دره ماکو انتقال داد تا امنیت این گذرگاه مهم کوهستانی که دهه‌ها در دست راهزنان ساکن در قلعه ماکو بود حفظ کنند. آقاسی بعد از طی تحصیلات اولیه به عراق رفته و بعد از اتمام تحصیلاتش به ماکو برمی‌گردد و سپس به عنوان معلم نوادگان فتحعلی شاه که به صورت سنتی در خوی ساکن می‌شدند گمارده می‌شود و داستان آشنایی وی با شاهزاده محمد (محمد شاه آینده) از همین کلاس‌ها آغاز می‌گردد و در نهایت او به‌عنوان مراد محمد شاه درمی‌آید.

پس از قتل قائم‌مقام، محمدشاه او را به صدارت برگزید و او چون عنوان وزیر صدراعظم را نمی‌پسندید، عنوان شخص اول مملکت را یافت. حاج‌میرزا آقاسی سپس "عزت‌نساء" دختر فتحعلی‌شاه را به عقد خویش درآورد و امور مملکت را در دست گرفت. از جمله ویژگی‌های اخلاقی او می‌توان بدخویی، بی‌تدبیری، خودخواهی و آزار رساندن بیش‌تر رجال مملکتی با زخم‌زبان‌های خود را نام برد.

در دوره‌ی او سپاهیان مناطق ماکو و ایروان از آن‌جا که او را حامی خود می‌شمردند، در تهران و ولایات دیگر، به مردم تعدی بسیار کردند. حاج میرزا آقاسی بعد از وفات محمدشاه به حضرت عبدالعظیم رفته، در آن‌جا متحصن شد و سپس به عتبات رفت و در همان‌جا وفات یافت. در دوره‌ی صدارت این وزیر عصر قاجار به علت خرج‌های بی‌اندازه و عدم اطلاع او از جریان امور، خزانه‌ی دولت تهی شد و مملکت به سرحد افلاس رسید.

او «در فن حکومت ناشایسته و در عین حال بامبول زن و جاه طلب بود». گفته‌اند که در مسائل مدنی، داخلی، روابط بین‌الملل و به ویژه ارتباط با بیگانگان برخورد بسیار ساده‌لوحانه‌ای داشت به طوری که در کمال تعجب هر نامه‌ای را که به زیردستان خود می‌نوشت، یک نسخه را به سفارت‌های روس و انگلستان هم می‌فرستاد.

در این باب، میرزا محمدتقی خان (امیرکبیر بعدی) که وزیرش بود بارها به او تذکر می‌داد اما او گوشش بدهکار نبود. «مسئله این است که حاجی اصلاً حوصله کار دیپلوماسی نداشت» و در مقابل بیگانگان دچار مقداری حس خودکم‌بینی بود.
او سرانجام پس از مرگ محمد شاه، توسط امیرکبیر به کربلا تبعید گردید و همان‌جا درگذشت.