دام ؛ نمایشنامه

دام

نویسنده: تادئوش روژه ویچ
مترجم: محمدرضا خاکی
ناشر: بیدگل
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 195
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1394 - دوره چاپ: 1

کیفیت : در حد نو ~ نو

مروری بر کتاب

در نمایشنامه‌ی «دام» که آمیخته‌ای از واقع‌گرایی و فراواقع‌گرایی توام با گروتسکی اکسپرسیونیستی است؛ تادئوش روژه‌ویچ به جستجوی لحظاتی تخیلی از زندگی خصوصی «فرانتس کافکا»، نویسنده‌ی نام آشنا می‌پردازد و ما را با خود همراه می‌کند. ابتدا، ما را به دوران کودکی او در میان زن‌ها (مادر، خدمتکار، خواهرها) می‌برد و سپس، با خشونت غیرانسانی پدرش آشنا می‌کند. بعد، جوانی و سال‌های پختگی‌اش را نشان‌مان می‌دهد و پس از آن با « ماکس برود»، دوست و محرم اسرار او آشنا می‌سازد.

بعد، با زن‌ها، خصوصاً فلیسه، نامزد اغواگر دوره‌ای، و نه الهام‌بخش او، رو در ور خواهیم شد و در همین مسیر، محبت فرانتس نسبت به خواهرهایش را می‌فهمیم و با ضعف‌ها و خودخواهی‌های خودش آشنا می‌شویم. سرانجام، در انعکاسی از تقدیر، شاهد مواجهه‌ی او با پدرش خواهیم شد؛ تصویری آخر زمانی که بی‌تردید کلید درک کل نمایشنامه است.

«دام» نمایش‌نامه‌ای است با پانزده تابلو که پرسوناژ اصلی‌اش فرانتس کافکاست.اگرچه هر ۱۵ تابلوی نمایش‌ به کافکا و زندگی او، از کودکی تا مرگ، مربوط است، خط روایی روشنی در نمایش‌نامه وجود ندارد و نمی‌توان آنچه در طول نمایش روایت می‌شود را تعریف کرد.
با این‌حال، نمایش‌نامه با کودکی کافکا و رابطه او با زن‌های خانواده‌اش شروع می‌شود و بعد به خشونت سفت‌وسخت پدرش پرداخته می‌شود و درنهایت کافکای نویسنده‌ای را می‌بینیم که در زندگی‌اش ماکس برود، فلیسه یا زن‌هایی دیگر وارد شده‌اند.

روژه‌ویچ نه به‌دنبال ارائه‌ تصویری اسطوره‌ای از کافکا به عنوان یکی از بزرگ‌ترین نویسندگان قرن بیستم، بلکه برعکس در جست‌وجوی کافکایی است که ترس‌ها، نگرانی‌ها، ضعف‌ها و دغدغه‌های خودش را دارد.روژه‌ویچ در نمایش‌نامه «دام» با همین شیوه به سراغ ترس کافکا از زندگی روزمره و زن‌ها رفته است.

روژه‌ویچ در دوره‌ای که خود بدل به یکی از مهم‌ترین شاعران، نویسندگان و نمایش‌نامه‌نویسان لهستان شده بود، کافکا را «حفره‌ای سیاه» در آسمان ادبیات اروپا می‌نامد و می‌نویسد: «درباره او باید با احتیاط عمل کرد؛ او می‌تواند همه‌ چیز را ببلعد و نابود کند».«دام» آمیخته‌ای از واقعگرایی و فراواقعگرایی توام با گروتسکی اکسپرسیونیستی است.

فهرست

اتاق خدمتکار
چند سال بعد
قربانی توبه کاری
فروشگاه مبل
والدین
در اتاق یک هتل
محاکمه خود
حلقه‌ها
اعلام کننده
برادران و خواهران
من با دستان دوستم آتش می‌زنم
پیشِ سلمانی
برو اونو ببین
اون هیچ‌وقت بالغ نمیشه
در برابر دیوار