بررسی های تاریخی ، سال دوم ، شماره 6

بررسیهای تاریخی

نویسنده: گروه نویسندگان
زیر نظر : جهانگیر قائم مقامی
ناشر: ارتش شاهنشاهی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 300
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار : 1346 - دوره چاپ : 1 

کمیاب - کیفیت : باز چاپ

مروری بر کتاب

مصور

نشریه ستاد بزرگ ارتش داران

مجله تحقیق و تاریخ ایرانشناسی است که به بررسی زندگی بزرگان و دلاوران و جنگ آوران ایرانی و روابط کشورمان با کشورهای دیگر از گذشته های دور تا کنون می پردازد.

مجله بررسی های تاریخی از جمله نشریات پژوهشی تاریخی پیش از انقلاب است. داستان آغاز انتشار آن چنین است که در سال 1344 محمدرضاشاه پهلوی تصمیم به برگزاری کنگره بین المللی ایرانشناسان و بازنویسی تاریخ کامل ایران می گیرد. بر اساس سرمقاله شماره اول آن، در راستای بازنویسی تاریخ کامل ایران که در سال 1344 توسط دربار پهلوی بر عهده کتابخانه پهلوی گذاشته شده بود، ستاد بزرگ ارتش داران تصمیم می گیرد کاری انجام دهد.

بر همین اساس در سال 1345 دست به انتشار مجله ای تاریخی با تأکید بر تاریخ ایران و موضوعات وابسته به آن می زند که این مجله زیر نظر اداره سوم منتشر می شود.نگاهی که بر این کار حاکم بود،در اصل نوعی نگاه شاهنشاهی و تعمیم آن بر تاریخ ایران بود. بدین ترتیب صاحب امتیاز آن ستاد بزرگ ارتش داران بوده و مدیران مسؤول و سردبیران آن نیز از ارتشیان نویسنده و محقق انتخاب می شدند...

...علی بن مقله از روی خط نسخ شیوه‌های پنجگانه دیگری نیز ابداع کرد و چون ایرانی بود و از تاریخ گذشته میهنش و خطوط رایج در آن آگاه بود به پیروی از زمان باستان برای هر رشته و امری خطی خاص و شیوه‌ای مخصوص‌ ابداع کرد بدین توضیح:
1-خط ریحان برای نوشتن قرآن و دعا
2-خط ثلث برای تعلیم و ورزش خوش‌نویسی
3-خط رقاع برای نوشته‌ها و نامه‌های دیوانی
4-خط نسخ برای نوشتن کتاب
5-خط توقیع برای نوشتن مناشیر و فرمانها
6-خط محقق برای نوشتن اشعار

برای نوشتن این شیوه موازینی بدین شرح وضع کرد:
1-ثلث:چهار دانک آن سطح و یکدانک آن مدور
2-محقق:نیمی مسطح و نیمی مدور
3-نسخ:تابع خط ثلث
4-ریحان:تابع خط محقق
5-توقیع:دانگی مسطح و دانگی مدور است
6-رقاع:اکثر حروف آنرا باید متصل نوشت

با ملاحظه خط پیرآموز و خط تعلیق نخستین(عکس شماره 11)و مقابله‌ آن با خط نسخ(عکس شماره 3)و همچنین خط مانی(عکس شماره 6)در می‌یابیم که الفبای این خطوط همگی از یک خط ماخوذ گردیده و شیوه‌ نویسندگی آنها نیز یکی است و همچنانکه گفته‌ایم،خط مانی و دیگر خطوط ایرانی مستخرج از خط راز دبیره بوده‌اند و بنابراین الفبای اصلی این خطوط مربوط بدوران ساسانیان است و بهیچوجه ارتباطی با خط کوفی ندارند و اینکه گروهی مستعرب باشتباه و غلط،خط فارسی را خط عربی خوانده‌اند در نتیجه عدم تحقیق و یا تعصب و یا بدست نداشتن اسناد و مدارک و نمونه‌ خطوط بوده است.