گزارشها و نامه های دیوانی و نظامی امیرنظام گروسی

گزارش ها و نامه های دیوانی و نظامی امیرنظام گروسی

نویسنده: حسنعلی خان امیرنظام گروسی
به کوشش: ایرج افشار
ناشر: بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 590
اندازه کتاب: رقعی گالینگور - سال انتشار: 1373 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو 

مروری بر کتاب

حسنعلی‌خان از منطقه بیجار گروس و از طایفه کبودوند گروسی بود، پدرش محمدصادق خان گروسی جزو رجال دربار فتحعلی‌شاه قاجار بود. حسنعلی‌خان در مناصب مختلفی از جمله: ریاست افواج گارد سلطنتی، ریاست قشون آذربایجان، رئیس فوج گروس، پیشکار آذربایجان و حاکم تبریز، کردستان، کرمانشاهان، گروس، همدان و… بود.  او در اواخر عمر والی کرمان و بلوچستان بود. او سرپرست دانشجویان اعزامی به اروپا و عضو دارالشوری کبری و شورای وزیران بود . خانه امیر نظام گروسی که هم‌اکنون موزه قاجار نام دارد در زمان پیشکاری امیر نظام در تبریز ساخته شده‌است.

این کتاب شامل صدو چهل وشش نامه و سندی است که حسنعلی خان گروسی (1317 - 1237 ش) وزیر ناصرالدین شاه قاجار در دفع فتنه هاو تجاوزات شیخ عبیدالله کُرد و حمزه آقای منگور (1298 – 1297 هـ)‌ در منطقه ساوجبلاغ، میاندوآب و ارومیه به دربار ارسال کرده است.

بخشی از نامه ها به شاه، ولیعهد و رجال معتبر دولت و بخشی خطاب به رجال دیوانی که در مجموع از اهمیت تاریخی فراوانی برخوردارند. بیشتر نامه ها به خط خود امیر نظام نوشته شده و برخی دیگر به خط منشی اوست. چندین نامه متفرقه نیز در پایان کتاب آورده شده است.

امیرنظام علاوه بر خدمات نظامی، مردی ادیب و صاحب ذوق و شعرشناس بود و در نگارش، سبکی شیرین و ساده داشت. وی به تجدد و ترقی ایران معتقد بود و نسبت به اعزام محصلین به فرنگ کوشش بلیغ کرد. این کتاب به کوشش ایرج افشار تصحیح و به زیور طبع آراسته شده است. سالشمار زندگی حسنعلی خان امیرنظام گروسی نیز توسط مصحح در ابتدای کتاب آورده شده است.