کتاب التنویر

کتاب التنویر

نویسنده: ابومنصور حسن بن نوح القمری البخاری
مصحح: سید محمدکاظم امام
ناشر: بنیاد نیکوکاری نوریانی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 125
اندازه کتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1352 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب

یکی از مهم‌ترین علوم بشری که بسیار زندگانی انسان‌ها در طول تاریخ به آن وابسته بود، علم طب یا همان دانش پزشکی است. دانشی که از مرگ و میر انسان‌ها جلوگیری کرده و موجب ازدیاد نسل بشر گردید. پزشکان و بزرگان و اندیشمندان ایرانی در علم طب همواره در طول تاریخ به بشریت خدمات فراوانی عرضه داشته‌اند. این دانش در ایران چنان گستش داشت که اگر بخواهیم شرح احوال پزشکان و داروشناسان و گیاه‌شناسان و جراحان ایرانی در سه چهار سده اول هجری را مرقوم نماییم، باید ده‌ها جلد کتاب تالیف کرد.

کتاب التنویر یکی از آثاری است که توسط یکی از همین پزشکان و اطبای بزرگ ایرانی در حدود هزار سال پیش به رشته تحریر درآمده است. کتاب به نثر و به زبان پارسی‌دری نوشته شه و بسیار روان و جالب‌توجه است. این کتاب یکی از نفایس ارزنده گنجینه گرانبهای مواریث فرهنگ با فروشکوه باستانی و یکی از جمله کتاب‌های ممتع طبی قدیم است که یکی از استادان و پزشکان حاذق خطه خراسان در ده قرن پیش نوشته است.

این کتاب نثری ساده و روان و بلیغ دارد که همان پارسی دری است و از کهنسال‌ترین نمونه‌های نگارش به شمار می‌رود و باید آن را بی‌شک یکی از علل مبقیه استقلال مملکت و دوام ملت کهنسال و هوشمند ایران دانست. نویسنده در این کتاب کوچک، بسیاری از بیماری‌ها، معالجات، داروها، خوراک‌ها، طبایع و اعضای بدن را نام برده و تعریف و تفسیر نموده است. مصحح در ابتدای کتاب تاریخچه‌ای از زندگی و آثار طبی ابومنصور بخاری و بحثی پیرامون دانش پزشکی ایران اسلامی را آورده است.

شرح واژه ‏های پزشکی و طبی طب سنتی ایران است. کتاب حاضر که از متون کهن فارسی است و به کسب فارسی قدیم و آمیخته با الفاظ عربی نگاشته شده است، معانی کلیه واژه ‏های مربوط به علم طبابت، اعم از نام بیماری ‎ها، نام داروها، انواع اختلافات درون بدن، اسامی اجزای درون بدن انسان و الفاظ مربوط به درمان بیماری ‎ها و همچنین ابزارآلات پزشکی که در ایران باستان مورد استعمال قرار می‏گرفته است شرح داده شده است. نگارنده برحسب ترتیب حروف الفبا به تنظیم این فرهنگ‏نامه پزشکی پرداخته است.