ژئوپلیتیک نفت و سیاست خارجی ایران

 ژئوپلیتیک نفت و سیاست خارجی ایران

نویسنده: جواد اطاعت , حمید رضا نصرتی
ناشر: علم
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 440
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1392 - دوره چاپ: 1

کیفیت : نو ؛ ابتدای کتاب نوشته دارد

مروری بر کتاب

سیاست خارجی هر کشوری از متغیرهای متفاوتی همچون موقعیت جغرافیایی آن، ایدئولوژی و اعتقادات حاکمان، احزاب و جریان‌های سیاسی کشور، منابع و ذخایر و .... تاثیر می‌پذیرد. ایران در شرایط جغرافیایی ویژه‌ای واقع شده است. اتصال با دریای آزاد و در اختیار داشتن تنگه هرمز را باید از مهم‌ترین و اثرگذارترین عوامل در تبیین جایگاه سیاسی کشورمان در سطح بین‌المللی عنوان کرد. در سال‌های اخیر که منابع انرژی همچون نفت و گاز از اعتبار بیشتری در اقتصاد جهان برخوردار شدند، تاثیر ویژه‌تری را در مناسبات سیاسی میان کشورهای دنیا بر عهده گرفتند.

از آنجا که ایران پس از عربستان دومین کشور نفت خیز خاورمیانه به‌شمار می‌رود و پس از روسیه، بیشترین ذخایر گاز دنیا را در اختیار دارد؛ وجود این دو ذخیره انرژی سهم بسزایی در تبیین سیاست‌های داخلی و خارجی کشورمان دارد. همچنین باید خاطرنشان ساخت ایران محل اتصال دو حوزه بزرگ مصرف انرژی یعنی هند و چین در شرق و اروپا در غرب است و همین موضوع بر اهمیت موقعیت استراتژیک آن افزوده است.

...وابستگی رو به تزاید ایالات متحده آمریکا به نفت خاورمیانه و احتمال حضور بیشتر شوروی در منطقه منجر به تئوری دو پایه یا دو ستونی نیکسون – کسینجر گردید که براساس آن امنیت خلیج فارس بر عهده ایران و عربستان قرار گرفت. ریچارد نیکسون در کتاب جنگ واقعی و صلح واقعی نیز نوشته است: نفت خون صنعت مدرن است و منطقه خلیج فارس قلبی است که این خون را مانند تلمبه به جریان می‌اندازد و راه‌های دریایی پیرامون خلیج فارس شریان‌هایی هستند که این خون حیاتی از آن‌ها می‌گذرد.

دکترین نیکسون، ایران را در معادلات جهانی قدرت درگیر ساخت. افزایش درآمدهای نفتی ایران بین سال‌های ۱۹۷۲ تا ۱۹۷۷ و وظیفه تامین امنیت خلیج فارس، سیاست‌های میلتاریستی رژیم شاه  به دنبال داشت به گونه‌ای که بودجه دفاعی ایران را ۶۸۰ درصد افزایش داد و از مقدار ۱.۴ میلیارد دلار در سال ۱۹۷۲ به ۹.۴ میلیارد دلار در سال ۱۹۷۷ یعنی معادل ۴۰ درصد کل بودجه ایران رسید.