مشارکت

مشارکت

نویسنده: حسین سالکی
ناشر: مولف
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 189
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1369 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب 

مشارکت از نظر لغوی به معنی شرکت کردن است . مشارکت ، نوعی رفتار بامردم است که آنان را قادر می سازد تا بر حوادث مؤثر بر زندگیشان تأثیر قاطع بگذارند، به همین خاطر باید از آزادی کامل و از جمله حق اظهار نظر برخوردار باشند و دارای اهمیت و ارزش تلقی شوند.مشارکت مشروط به برابری انسان ها و منوط به آزادی آنهاست . در یک نظام مشارکتی فرض بر این است که مردم باید فرصت مناسب برای تأثیرگذاری بر سیاست ها و به دست آوردن مشاغل عمومی را داشته باشند و دولت نیز باید امکان رقابت را بر اساس شایستگی افراد مهیا کند.

مشارکت (Participation) به‌معنی به‌کار گرفتن منابع شخصی به‌منظور سهیم شدن در یک اقدام جمعی است. مشارکت عملی جمعی، آگاهانه و داوطلبانه است که دربردارنده دخالت شهروندان در امور عمومی و در سطوح مختلف تصمیم‌گیری­های اداری و سیاسی و انداختن رأی به صندوق تا مساعدت مستقیم به ارضای نیازهای اجتماعی و همچنین دخالت مردم در کارکرد سازمان­هایی است که حیات کاریشان به آن بستگی دارد.

علاوه‌بر این مفهوم مشارکت درگیری مردم در سازمان‌های مذهبی و غیرمذهبی، انجمن‌ها و جنبش­هایی از همه نوع که حیات اجتماعی را تحت تأثیر قرار می‌دهند، اما مستقیماً به توزیع قدرت مربوط نمی‌شوند و جنبش‌هایی که زندگی خصوصی را متأثر می‌سازد ولی به‌طور مستقیم با اهداف اقتصادی مرتبط نیستند را دربر می‌گیرد.

بنیادی‌ترین اندیشه زیرساز مشارکت پذیرش اصل برابری مردم است و هدف از آن‌، همفکری، همکاری و تشریک مساعی افراد در جهت بهبود کمیت و کیفیت زندگی در تمامی زمینه‌های اجتماعی‌، اقتصادی و سیاسی است. مشارکت فراگردی است که از راه آن مردم به دگرگونی دست می‌یابند و دگرگونی را در خود پدید می‌آورند. کرفت و بیراسفورد تحولاتی چون ظهور جنبش‌های اجتماعی جدید، تأمل و بازنگری در مورد نیاز انسان، ظهور مجدد ایده شهروندی و پست‌مدرن را موجب توجه به ایده مشارکت دانسته‌اند.

آدمیان در اجتماع با یکدیگر رفتار متقابل دارند. این کنش متقابل آدمیان با یکدیگر، رفتار اجتماعی نامیده می شود. جامعه شناسان با کاوش مفهوم رفتار اجتماعی به مفهومی بس مهم راه یافته اند به نام جهت گیری رفتار اجتماعی. جهت گیری رفتاری یک جامعه می تواند مثبت باشد یا منفی. آنگاه که جهت گیری رفتاری یک جامعه مثبت باشد، مسیر جامعه رو به کمال وتعالی خواهد بود وآنگاه که منفی باشد ، جامعه رو به زوال و انحطاط خواهد رفت.

یکی از مولفه های بس مهم در جهت گیری مثبت رفتاری یک جامعه ، در مفهوم مشارکت نهفته است .از اینروست که مفهوم مشارکت ، بویژه ازدهه هفتاد میلادی به بعد ، به عنوان یک موضوع مهم و کلیدی جای خود را در علوم اجتماعی و سیاسی باز کرد والبته دامنه آن در فلسفه های سیاسی نیز تجلی یافت .این معنا،چنان فربه است که در بسیاری از مفاهیم اجتماعی دیگر چون همیاری ، تعاون ، هم اندیشی ، همراهی ، مددکاری اشتراک مساعی و...، سهمی از آن معنا را می توان یافت.