فلسفه جان استیوارت میل

فلسفه جان استیوارت میل

نویسنده: سوزان لی اندرسون
مترجم: خشایار دیهیمی
ناشر: طرح نو
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 192
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1393 _ 1385 -دوره چاپ : 2

مروری بر کتاب

من نگاهم به پیش بود... به آینده‌ای که در آن بهترین خصلت‌های دوره‌های بسامان با بهترین خصلت‌های دوره‌های نابسامان یکجا جمع خواهند شد؛ آزادی بی ‌قید و شرط اندیشه و آزادی نامقید عمل فردی به هر شکل که صدمه‌ای به دیگران نرساند.

با پرورش آنچه در انسان‌ها یگانه و مخصوص به خودشان است، و با میدان دادن به آنهاست که انسان‌ها می‌توانند موجوداتی شریف و زیبا شوند، و نه با هرچه رقیق‌تر کردن این خصوصیات تا همه مثل هم شوند.

جان استیوارت میل متفکر انگلیسی سده­ی نوزدهم،از برجسته­ترین نمایندگان آموزه­ی لیبرالی فایده­باوری (Utilitarism) است. آموزه­ای که معیار در حوزه­های اخلاق، سیاست و اقتصاد را در فایده می­داند.بنیانگذاران این مکتب «جرمی بنتهام» (Jeremy Bentham) و «جیمز میل » (James Mill) پدر جان استیوارت میل بودند. آنان در آموزه­های خود امر نیک و سودمند را یکی می­دانستند. سودمند آنچیزی بود که در مقیاسی بالا خوشبختی ایجاد کند.

بنابراین مطابق آموزه‌ی آنان، هدف کنش انسانی باید ایجاد بیشترین حد سعادت برای بزرگترین تعداد ممکن از افراد جامعه باشد. فایده مبنای همه‌ی فضیلت‌هاست و ارزش‌های ما با سمتگیری به سوی لذت تعیین شدنی است. بنابراین اخلاق مبتنی بر وظیفه و ایده‌آل کمال انسانی ممکن نیست.

جان استیوارت میل که از نظر فکری در مکتب «فایده‌باوری» پرورش و رشد یافته بود، بعدها در آموزه‌های نخستین آن تجدیدنظرهایی کرد و موضوع عدالت اجتماعی را به یکی از مهم‌ترین مباحث سیاسی و اقتصادی خود تبدیل ساخت. باید یادآور شد که جامعه‌ی انگلستان در میانه‌ی سده‌ی نوزدهم یعنی مقارن انتشار مهمترین آثار میل، پیشرفته‌ترین جامعه‌ی صنعتی در جهان بود.