ظفرنامه خسروی

ظفرنامه خسروی

باهتمام: منوچهر ستوده , اسماعیل رحمت اف
ناشر: میراث مکتوب
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 260
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1377 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو ؛ مهر دارد

مروری بر کتاب

شرح حکمروایی سید امیر نصرالله بهادر سلطان بن حیدر ( ١٢٧٧ - ١٢۴٢  هـ.ق) «در بخارا و سمرقند»

ظفرنامه خسروی در بیان سلطنت سید امیر نصرالله بهادر سلطان (۱۲۴۲ تا ۱۲۷۷ ق) ابن امیر حیدر سلطان بن امیر معصوم سلطان بن امیر محمد دانیال است که از بازماندگان سلاطین منغیتیه می‌باشد. منغیتیه یا منغیتیون سلسله‌ای از خان‌های بخارا که از زمان ابوالفیض خان از ملوک جانیه و معاصر نادر شاه افشار به قدرت رسیدند.

کتاب اثری است از مولفی ناشناخته، در بیان وقایع دوران سلطنت سیدامیرنصرالله فرزند امیرحیدر از سلاطین منغیتیه .نویسنده، که احتمالا منشی دربار امیرنصرالله بوده این اثر را در باب تاریخ آسیای میانه و افغانستان به سال 1279ه‌.ق .تالیف کرده است.

منغیتیه منسوب به حکیم اتالیق (لقبی مطابق اتابیگ) ابن خدایار، اتالیق منغیت هستند که ابوالفیض خان به سبب عیاشی، اداره امور مملکت را به او سپرده بود. و منغیت اصلا نام قبیله‌ای از قبایل مغول است که نخستین بار در تاریخ رشیدی بدان اشاره شده است. از آن پس از منغیت و قنقرات به عنوان دو قبیله مهم ترک نام برده شده است.

در مقدمه اثر حاضر، مولف به سبب تالیف کتاب اشاره می‌کند، سپس شرح شورش قبچاق را در دشت میانکال در سال‌های ۱۸۲۱- ۱۸۲۵ م. بیان می‌کند که پایه‌های سلطنت امیر حیدر را لرزاند و از طرف سربازان امیر بی رحمانه سرکوب شدند. شرح مرگ امیر حیدر، سلطنت سید امیر نصرالله بهادر سلطان بن حیدر حاکم بخارا و سمرقند (۱۲۴۲ تا ۱۲۷۷ ق.) و در پایان از فوت امیر نصرالله خبر می‌دهد.

براى تشخیص کامل اهمیت ظفرنامه خسروى واجب است که اخبار آن با اخبار منابع دیگر با دقت تام مقایسه و مقابله کرده شوند.بنا به قول اسماعیل رحمت اُف، ارزش تاریخى ظفرنامه خسروى و اهمیت آن نسبت به دیگر آثار این مقطع تاریخى در آن است که:

 ١ . مؤلف، بنابر موقع بلند اجتماعى خود، به همه گونه مواد رسمى دسترسى داشته و از آن‏ها در کتاب خود فایده برده است.  
٢ . در بسیارى از حوادث که در زمان امیر نصرالله رخ داده ‏اند، خود حضور داشته و شاهد بوده است.  
٣ . مى ‏توان گفت وقایع اساسى آسیاى میانه و افغانستان، در کتاب موردنظر، بى ‏طرفانه قلمداد شده‏ اند.
 ۴ . در کتاب اسناد و ارقام و سنوات و نام‏ هاى اشخاص و اصطلاحات سیاسى و دولتى فراوان درج گردیده است.

فهرست

انساب سپهراحتشام
ارتحال امیرحیدرسلطان
وفات میرمحمدحسین‌خان
خروج امیرزاده سیدامیرنصرالله
نهضت نمودن امیر صاحبقران ظفر قرین
لشکر فرستادن امیر صاحبقران جلالت نشان
و...