شاهکارهای نگارگری ایران

شاهکارهای نگارگری ایران

ترجمه و تالیف : عبدالمجید حسین ‌راد , پیام پریشان زاده,کلود کرباسی,ماری پرهیزگاری ,امید روحانی,محمدحسن اثباتی
ناشر:  موزه هنرهای معاصر تهران
زبان کتاب: فارسی - انگلیسی
تعداد صفحه: 560
اندازه کتاب: رحلی گالینگور روکشدار ؛ همراه با قاب - سال انتشار: 1384 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مصور - رنگی - گلاسه 

کتاب نفیس «شاهکارهای نگارگری ایران» اثر بی‌نظیری است که به مناسبت برگزاری نمایشگاه شاهکارهای نگارگری ایران در موزه هنرهای معاصر تهران در بهار 1384 منتشر شده است. این اثر، مجموعه‌ای ناب از آثار دوران مختلف نگارگری را در درون خود جای داده و این امکان را ایجاد می‌کند که در یک نگاه کلی و اجمالی، سیر تغییر و تحول نگارگری ایران مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.

این مجموعه‌ی بسیار ارزشمند، به علاقه‌مندان مطالعه در زمینه نقاشی اصیل ایرانی ارائه شده است. کتاب حاضر به صورت دوزبانه فارسی - انگلیسی تدوین شده و بنا بر آن چه در مقدمه ذکر شده، مشتمل بر نسخه‌ها و مرقعات گرانبهایی از عصر تیموری و صفوی است.

گذشته از این آثار، برگی از «شاهنامه دموت» از عصر مغول به عنوان یکی از قدیمی‌ترین نسخ موجود در موزه‌های ایران و شش جلد کتاب نفیس «هزار و یک شب» از عصر قاجار که نشان‌دهنده‌ی پایان سنت کتاب‌آرایی در ایران است، معرفی شده تا مجموعه‌ای نسبتا کامل ارائه شده باشد. گفتنی است مجموعه‌ای از بهترین نگاره‌های ایران شامل نگاره‌هایی از شاهنامه شاه طهماسبی، بایسنقری، نگارهایی از کلیله و دمنه و بوستان سعدی، دیوان حافظ، خمسه نظامی، سلامان و ابسال، دیوان صائب، دیوان امیر علیشیر نوایی، هزار و یک شب، و... در این مجموعه دیده می‌شود.

نگارگری ایرانی که به اشتباه مینیاتور نیز خوانده می شود، در ابتدا شامل تصاویری از هنر دوران اسلامی کشورمان بوده که در ابتدا برای مصور ساختن کتب مختلف ادبی نظیر کلیله ودمنه و سمک عیار، تاریخی چون جامع التواریخ، علمی مانند الاغانی و مذهبی نظیر خاوران نامه استفاده می شد.نگارگری ایرانی دوره های متفاوتی را در فرم، فضا و محتوا سپری کرده است.

علی رغم این دوره های گوناگون  ،آثار پیوند ناگسستنی دارند. ترکیب بندی های ساده ی دوره سلجوقی، هاشورزنی های متاثر از شیوه ی تانگ چینی در مکتب تبریز، تصویرسازی فضاهای آرمانی و خیالی همچنین قرینه سازی و تضاد رنگی عناصر نگاره در مکتب شیراز، ترکیب بندی های متقارن و دایره وار مکتب هرات و ترسیم نخستین تک پیکره ها و رقعه ها به دست توانمند استاد کمال الدین بهزاد دارای وجه مشترک ملکوت ایرانی می باشند.

کتاب شاهکارهای نگارگری ایرانی مجموعه‌ای ناب از آثار دوران مختلف نگارگری را در درون خود جای داده و این امکان را ایجاد می‌کند تا در یک نگاه کلی و اجمالی سیر تغییر و تحول نگارگری ایران مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد.مجموعه‌ موجودشامل بهترین نگاره‌های ایران شامل نگاره‌هایی از شاهنامه شاه طهماسبی، بایسنقری و نگارهایی از کلیله و دمنه و بوستان سعدی و … می باشد.

به دلیل وجود نگاره های مختلف کتاب شاهکارهای نگارگری ایرانی مناسب برای علاقمندان به مطالعه در زمینه نقاشی اصیل ایرانی می باشد. برخی از آثار موجود در کتاب ،در موزه هنرهای معاصرتهران، موزه رضا عباسی و کتابخانه ملی نگهداری می‌شود و بسیاری از این منابع نیز در موزه‌های روسیه، انگلستان، فرانسه و امریکا دور از دسترس علاقمندان قرار دارد.