سفرنامه دروویل ؛ سلفون

سفرنامه دروویل

نویسنده: گاسپار دروویل
مترجم: جواد محیی
ناشر: گوتنبرگ
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 207
اندازه کتاب: رقعی سلفون - سال انتشار: 1387 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مصور

حاوی مطالبی درباره عرف - عادت - وضع حکومت - ارتش و سازمان های دیگر ایران از دید یک افسر فرانسوی در عهد قاجار همراه با تصاویر از مردمان آن روز

گاسپار دروویل، صاحب منصب نظامی فرانسوی، در سال 1812-1813م. / 1190ه.ق.، در پانزدهمین سال سلطنت فتحعلی شاه قاجار و پس از دورۀ اول جنگهای ایران و روسیه که منجر به قرارداد گلستان شد، به ایران سفر کرد. او در گروه ژنرال گاردان بر اساس قرارداد فین کنشتاین به ایران آمد اما پس ناکام ماندن تلاشهای گاردان در اثر کارشکنی های انگلیسی ها، سرهنگ سواره نظام گاسپار دروویل به طور خصوصی به استخدام دولت ایران درآمد. او در سازمان دادن ارتش ایران نقشی اساسی داشت.

سفرنامۀ او به جز دو سه فصل کوتاه که به اوضاع نظامی و سیاسی ایران و دربار فتحعلی شاه و اقدامات عباس میرزا اختصاص یافته، اکثر فصول دربارۀ فرهنگ و زندگی و باورها و آیینهای مردم ایران است. به همین دلیل ارزش کتاب به عنوان یک متن مردم شناختی و جامعه شناختی و فرهنگ شناسی بسیار بیشتر از جنبۀ تاریخی و سیاسی است.

این رویکرد دروویل به موضوع کتابش آگاهانه بوده است زیرا در ابتدای کتاب تصریح می کند که نه قصد نوشتن تاریخ ایران را دارد و نه می خواهد به شرح اوضاع و احوال و امکنه بپردازد، دربارۀ وضع جغرافیایی و محصولات کشاورزی و امور بازرگانی نیز به اختصار اشاره کرده است، در عوض به شرح عرف و عادات ساکنان ایران پرداخته است. بنابراین اهمت سفرنامه دروویل از آن رو است که تصویرگر صحنه های فراوانی از زندگی مردم در عصر قاجار است.

اگر چه اطلاعات او در هر زمینه، مختصر است، اما و جوه متنوع و متعددی از حیات طبقات مختلف اجتماعی ایران، از ساختمان ها و عمارات گرفته تا خلق و خو و عادات مردم، از زندگی عادی مردم کوچه و بازار تا حرمسرای ثروتمندان و دربار شاه قاجار، از عقاید و باورها تا آیین ها و عادات، از فضاهای عمومی تا مکانهای خصوصی، اطلاعات پردامنه ای به دست می دهد. ماجراهایی که دروویل درمورد فتحعلی شاه ذکر کرده، دریچه ای است به اوضاع دربار ایران.