رساله نفس ارسطوطالیس

رساله نفس ارسطوطالیس

نویسنده: ارسطو
مترجم : افضل الدین محمد مرقی کاشانی مشهور به باباافضل
مقدمه: ملک الشعرای بهار
ناشر: تائید
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 91
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1333 - دوره چاپ: 2

کمیاب - کیفیت : در حد نو _ نو

مروری بر کتاب 

کتاب حاضر شامل دو بخش است،اول مقدمه مفصل جناب ملک الشعرای بهار،که به صورت عالمانه ای بحث در باب نفس و روان را در حکمت شرق و غرب توضیح داده است. و دوم ترجمه رساله نفس ارسطو که بابا افضل کاشانی که خود حکیمی برجسته بود، آن را در قرن ششم به پارسی برگردان کرده است.

مقدمه ملک‌الشعرای بهار، نظری اجمالی در فلسفه الهی است. در هندوستان برهمائیان به وجود نفس یا روح ایمان آوردند و آن را مخلوقی حقیقی و خلاصه آدمی پنداشتند... بودائیان که پس از براهمه پیدا شدند، همچنان روح یا نفس آدمی را موجودی راستین پنداشته و در درکات نسخ یا درجات کمال جاری دانسته و... ایرانیان نیز چنانکه از کتاب اوستا و سایر کتب سنتی برمی‌آید، آدمی را دارای فروهر و روان و جان دانسته، فروهر را ازلی و ایزدی و روان را باقی و قابل چشیدن عذاب یا لذایذ ابدی می‌دانستند. خلاصه همه فلاسفه و خداپرستان باستان روح را باقی و آن را جوهری ایزدی و پاینده دانسته و دین‌گزاران هم این لطیفه را اصل پایه دین خود قرار داده بودند...

گذشته از قیمت و مقدار علمی که این رساله دارد و به‌جای خود محفوظ و کسی را مجال انکار نیست و فوایدی که از لحاظ طرز تفکر و حسن استدلال و تحلیل و استنتاج مطالب برای خواننده جوان حاصل خواهد آمد و طریق فراگرفتن علم را از راه صحیح فکر کردن و درست نتیجه گرفتن به دست خواهد آورد، قیمت ادبی این رساله این است که به زبان شیرین و فصیح دری از طرف یکی از مبرزترین علما و حکما و نویسندگان و ادبای عالی‌مقدار ایران، اعنی مولانا افضل‌الدین محمد کاشانی، چون گوهر ثمین به رشته الفاظ شیرین کشیده شده است‏.

بی‌اغراق ارزش ادبی این رساله چه از لحاظ حسن ترجمه و انتخاب کلمات و الفاظ فارسی در برابر لغات و اصطلاحات علمی و فلسفی و چه از حیث شیرینی جمله‌بندی و حسن ادای معانی و رعایت ایجاز غیر مخل در عداد درجه اول نثرهای سخت و لطیف قرار دارد...