رباعیات حکیم عمر خیام نیشابوری

نویسنده: حکیم عمر بن ابراهیم خیام
مصحح : محمدعلی فروغی
خطاط: اسماعیل نژادفرد لرستانی
پیش گفتار : آسانا یوگانندا
ترجمه : حسین الهی قمشه ای
ناشر: ناس
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 70
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1369 - دوره چاپ:  1

مروری بر کتاب

تمام رنگی گلاسه

در پایان سده‎ هفتم هجری‎ قمری‎، در سینه‌ی یک جنگ خطّی‎، دوازده‎ رباعی از آن عمر خیام به دست آمد و ناآگاهان زمان که هیچ‎یک پژوهشگر نبودند، پنداشتند که آن‌ها متعلق به ابوحفص یا ابوالفتح‎ عمر بن ابراهیم خیامی‎ نیشابوری‎ است‎ که در عمر خود یک بیت به زبان فارسی شعر نگفته بود. عمر بن ابراهیم خیامی نیشابوری در اثر این اشتباه جبران‌ناپذیر تاریخ که در حدود یک قرن و نیم پس‎ از‎ حیات عمر بن ابراهیم خیامی رخ داد، به‌ناحق شاعر قلمداد شد. در دو نسخه‌ی خطی‎ موجود‎ در‎ کتابخانه‌ی مجلس شورای ملی و یک نسخه‌ی خطی لمعة السراج مکتوب به‎ سال 695 ق/1339م، پنجاه‌وپنج رباعی دیگر (12+55) مضبوط است‎ که جمعا بالغ بر‎ 67‎ رباعی از آن عمر خیام مادی‌گرا است. محمدعلی فروغی (مصحح کتاب) بر اساس همین سه نسخه‌ی خطی مذکور، شمار رباعیات عمر خیام را بالغ بر 67 رباعی می‌دانسته است.

خیام اگر ز باده مستی خوش باش‎             با ماهرخی اگر نشستی خوش باش‎
چون عاقبت کار جهان نیستی‎ است‎‎        انگار که نیستی چو هستی خوش باش

ای دل! همه اسباب جهان‎ خواسته ‎گیر                  باغ طربت به سبزه آراسته ‎گیر
وانگاه بر آن سبزه، شبی چون شبنم                   بنشسته و بامداد، برخاسته ‎گیر

دی‎ آمدم و ز من نیامد کاری‎                                 و امروز ز من گرم نشد بازاری
فردا بروم، بی‌خبر از اسراری‎                                 ناآمده‎ به‎ بدی‎ از این، بسیاری