دیوان حکیم سوزنی سمرقندی

دیوان حکیم سوزنی سمرقندی

نویسنده: حکیم سوزنی سمرقندی
به کوشش: ناصرالدین شاه حسینی
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 502
اندازه کتاب: وزیری گالینگور- سال انتشار: 1338 - دوره چاپ: 1 

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو ؛ صحافی مجدد شده

مروری بر کتاب 

شمس الدین تاج ‌الشعرا محمدبن علی سمرقندی مشهور به سوزنیِ سمرقندی شاعر ایرانی نیمه نخست سده ششم هجری و ملقب به تاج الشعرا. او با سنایی، انوری، امیرمعزی و ادیب صابر معاصر بوده و با بعضی از آنان مهاجات داشته و آنان را به تیغ زبان خود آزرده است. وی در سال (۵۶۷ یا ۵۶۹ هجری قمری) درگذشت.سوزنى شاعرى هجاگو و بدزبان بود و در گفتن هجو از هیچ کس پروا نداشت و شاید کمتر کسی از اطرافیان وی از تیغ زبان تند او در امان ماند. چنانکه بیش از یک سوم از دیوان او را هجا تشکیل می دهد.

وى با شعرائی چون عمعق، سنائى، انورى، معزى، ادیب صابر و رشیدى معاصر بود و با بعضى از آنان (بخصوص سنائی غزنوی) مهاجات داشته و ایشان را به نیش زبان خود آزرده است. او در هجو معانى خاص ابداع کرده که این امر به علاوه ی استفاده او از کلمات و عبارات خاص و بعضاً مهجور قرون پیشین , درک اشعارش را با وجود سلاست و روانی , برای خواننده ی این دوران گاه بسیار پیچیده و نامفهوم می سازد. همچنین او اولین شاعری است که الفاظ ترکی را وارد شعر پارسی نمود.

گفته ‏اند که سوزنى در اواخر عمر دست از هجو و هزل کشیده و استغفار کرده است. وی در بین سالهای ۵۵۲ تا ۵۶۹ هجری قمری در شهر سمرقند درگذشت. از دیوان او نسخ متعدد در دست است. نسخه ای نیز از دیوان وی به سال ۱۳۳۸ خورشیدی در تهران به طبع رسیده است.

خر سر خمخانه ای زنت غر و ایضا
هست مرا در هجای تو ید بیضا
هستی از شاعران مبعض کلی
جز تو همی شاعرند بعضی بعضا
مایه فکند است در دل همه از تو
طلعت میشوم تو عداوت و بغضا
خود را کردی بگرگ یوسف مانند
قال زدی، گرگ خورده بادت غضا
ایضا در شعر اگر نبود درآمد
خر سر خمخانه ای زنت غر و ایضا