تمثیل و مثل ؛ جلد اول

تمثیل و مثل 

نویسنده: ابوالقاسم انجوی شیرازی
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 343
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1357 - دوره چاپ: 2

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب 

در باب ریشه برخی از ضرب المثلهای فارسی

ضرب‌المثل یا زبانزد گونه‌ای از بیان است که معمولاً تاریخچه و داستانی پندآموز در پس بعضی از آن‌ها نهفته‌است. بسیاری از این داستان‌ها از یاد رفته‌اند، و پیشینهٔ برخی از امثال بر بعضی از مردم روشن نیست، با این حال، در سخن به‌کار می‌رود.

مثل­ ها جلو­ه ­گاه فرهنگ عامه و آئینۀ ذوق و ذکاوت هر قوم­ اند، ولی درک و دریافت بسیاری از آنها بدون دانستن ریشه ­هایشان دشوار است و از سوی دیگر دانستن داستانی که از دل آن جمله یا عبارتی مثل شده است بس شیرین و خواندنی است.

امثال و حکم در شکل، ساختار و عمل‌کرد خود از ضرب‌المثل متمایز می‌شود و به عنوان مواد اولیه‌ای محسوب می‌گردد که باید در جملهٔ کاملی به کار گرفته شود تا خصلت ظاهریِ ضرب‌المثل را به نمایش بگذارد. عبارات و اصطلاحات ضرب‌المثلی، با هرنوع آرایش و پیرایشی تبدیل به امثال و حکم نخواهند شد.

امثال و حکم دارای سنت و اصالت لایزالی است که در اذهان عموم نقش گرفته و دارای رسالت آموزشی و حامل پیام و تجربهٔ زندگی است. درصورتی‌که عبارات ضرب‌المثلی به هر میزان که استقلال معنا و رسالت پیام آوری داشته باشد، بازهم به تنهایی قادر به انجام رسالت خود نیست و همیشه متکی بر جمله و پیش‌درآمدی توضیحی است. مع‌هذا، خط فاصل دقیقی نمی‌توان بین ضرب‌المثل و اصطلاح ضرب‌المثلی کشید، به خصوص که در زبان‌های مختلف، این خط فاصل ب ه‌طور قابل ملاحظه‌ای تغییر می‌یابد.