ترجمه فارسی الغارات

ترجمه فارسی الغارات

نویسنده: ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال ثقفی کوفی
مترجم: عبدالمحمد آیتی
ناشر: وزرات ارشاد
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 260
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1371 - دوره چاپ: 1

کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب

الغارات کتابی به زبان عربی، اثر ابواسحاق ابراهیم بن محمد بن سعید بن هلال ثقفی کوفی (متوفای ۲۸۳ق) است. الغارات از کهن‌ترین متون تاریخی شیعه به حساب می‌رود. این کتاب حاوی مطالب گزیده از زندگانی امیرالمؤمنین علی(ع)، حیات عملی، خطبه ها، نامه‌ها و سفارش‌ها و نیز جنگ‌ها و کشمکش‌ها در زمان خلافت و پس از آن است. از آن جهت که در این اثر به غارت‌های معاویه در قلمرو امیرمؤمنان پرداخته شده، به الغارات شهرت یافته است. مؤلف در این اثر از راویان شیعه و سنی بهره برده و از این‌رو منبعی غنی را پدید آورده است. الغارات همواره مورد توجه و استفاده عالمان شیعی بوده است. علامه مجلسی و ابن ابی الحدید نقش به سزایی در زنده نگه‌داشتن این کتاب داشته‌اند. 

مترجم، جهت رعايت امانت در ترجمه، اقدام به ترجمه تحت الفظى كرده است. وى، كتاب را از روى تصحيح سيد عبدالزهرا خطیب ترجمه كرده است. اين نسخه، نسبت به ساير نسخ كتاب، داراى حواشى مختصرتر و ساده‌ترى است و بيشتر حواشى، ترجمه حواشى آن است. مترجم از تحقيقات آقاى مير جلال‌الدين محدث ارموى نيز استفاده كرده است. اين ترجمه، از نظر برگردان مطالب، نسبتاً دقيق و رساست و از نظر نثر، زيبا، سليس و دل‌چسب است و نسبت به ترجمه شيخ محمدباقركمره‌اى از اين كتاب، شيواتر است...

هدف مؤلّف در این تألیف، آن بوده تا غارت‌هایی را که بعد از جنگ نهروان به قلمرو أمیرالمؤمنین علی(ع) و سرزمین‌های تحت تصرّف او از طرف معاویه شده است یاد کند و آن را «الغارات» نامیده است. این نوع تألیف در آن زمان، میان سیره‌نویسان و مورخان متداول بوده حتّی جماعتی مانند کلبی، أبو مخنف، مداینی و نصر بن مزاحم که همه از مشایخ مؤلّف هستند نیز هر یک کتابی در این موضوع به همین نام گرد آورده‌اند. چون هدف مؤلف در این تألیف آن بوده تا غارتهای معاویه را که بعد از جنگ نهروان به قلمرو امیرالمؤمنین علی (ع) و سرزمین‌های تحت تصرف او را یاد کند آن را الغارات نامیده است.
با این حال، به دلیل آگاهی‌های فراوان مؤلف، مطالب ارزشمندی خارج از عنوان اصلی غارات بر این کتاب افزوده شده است. چنانکه مؤلف مختصری از زندگانی امیرالمؤمنین (ع) و روش اداری، مالی، سیاسی، اخلاقی و خطبه‌های آن حضرت، کارگزارانی چون قیس بن سعد، محمد بن ابی بکر، مالک اشتر، رویدادهای آنان در مصر را گزارش کرده است.

این کتاب از قدیم مورد استفاده عالمان و مورخان شیعه و سنی بوده است. احمد بن خالد برقی در المحاسن، محمد بن حسن صفار در بصائر الدرجات، کلینی در کافی، صدوق در من لا یحضر، مفید در امالی، طوسی در التهذیب، سید مرتضی در الشافی، علی بن ابراهیم قمی در تفسیر قمی، ابن قولویه در کامل الزیارات، ابن شهرآشوب در المناقب، طبرسی در اعلام الوری، سید علی بن طاووس در الیقین و اقبال الاعمال، سید عبدالکریم بن طاووس در فرحه الغری، عمادالدین طبری در بشاره المصطفی، قطب راوندی در الخرائج و الجرائح، حر عاملی در اثبات الهداه و وسائل الشیعه، محدث نوری در مستدرک الوسائل و محدث قمی هم در سفینه البحار به طور گسترده از نوشته‌ها و روایات وی استفاده کرده‌اند. علامه مجلسی هم مطالب این کتاب را در بحارالانوار آورده و ابن ابی الحدید بسیاری از گزارش‌های این کتاب را در شرح نهج البلاغه خود آورده است.