تحلیلی کوتاه از امپریالیسم

تحلیلی کوتاه از امپریالیسم

نویسنده: محمود ریاضی
ناشر: چاپخش
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 95
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1361 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب

اصطلاح امپریالیسم به معنای اعمال سیاست‌های توسعه‌طلبانه اقتصادی و برتری‌طلبی سیاسی دولت‌های نیرومند بر ملت یا ملل دیگر است. نظریه امپریالیسم نخستین بار توسط مورخ انگلیسی‌ هابسن (۱۸۵۸-۱۹۴۰) مطرح و به وسیله لنین، رهبر شوروی، که خود تحت تاثیر اندیشه‌های مارکس بود، اخذ شد.

به نظر لنین ویژگی اصلی و جوهر امپریالیسم در زمینه اقتصادی آن است که تسلط انحصارات نقشی تعیین‌کننده و تصمیم‌گیرنده را در اقتصاد و سیاست کشورهای سرمایه‌داری ایفا می‌کند. سه نوع امپریالیسم می‌توان تصور کرد که عبارت‌اند از:

۱- امپریالیسم سیاسی: بر طبق این نظریه امپریالیسم نتیجه منافع روندهای مشخص اقتصادی نیست بلکه نتیجه رفتار روانی حکمرانانی است که می‌خواهند از مرزهای ملی و قومی خود تجاوز کنند.

۲- امپریالیسم اقتصادی یا امپریالیسم نو: به این صورت است که گرایش طبیعی سرمایه به انباشت خود سبب کاهش سود می‌شود و برای آنکه نرخ سود بالا باشد، انحصارهای اقتصادی (کارتل‌ها و تراست‌ها) به وجود می‌آیند. سپس سرمایه‌داران برای کسب سود به سرمایه‌گذاری در خارج کشیده می‌شوند و با تسلطی که بر دولت دارند، دولت را به تشکیل امپراتوری وا می‌دارند تا بازارها، مواد خام و بالاتر از همه، فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری سرمایه‌های اضافی به دست آورند.

۳- امپریالیسم فرهنگی و رسانه‌ای: کاربرد قدرت سیاسی و اقتصادی برای پراکندن ارزش‌ها و عادت‌های فرهنگی متعلق به آن قدرت در میان مردمی دیگر و به زیان فرهنگ آن مردم را امپریالیسم فرهنگی می‌گویند. گرچه امپریالیسم فرهنگی اعم از امپریالیسم رسانه‌ای است، اما به‌ دلیل قدرت و سلطه رسانه‌ها و حجم بالای انتقال فرهنگی رسانه‌ها به ویژه رسانه‌های مدرن، برخی از نویسندگان چون گیدنز، امپریالیسم فرهنگی را در چارچوب تبیین رسانه‌ای آن ارائه می‌کنند....

محمود ریاضی، متولد 1312 درگز، دوران ابتدایی و مقدمات متوسطه را در شهر مادری خود سپری می کند، سپس برای تحصیل دوره متوسطه به مشهد می آید. گذران دوران دبیرستان محمود، مصادف است با وقایع ملی شدن صنعت نفت. روحیه آرمان خواهی ریاضی، پای او را نیز به میدان مبارزات انقلابی می کشاند، مبارزه ای نه فقط ضد امپریالیسم راست گرا، بلکه همچنین علیه چپ گرایی سوغات مسکو. پس از کودتای 28مرداد، محمود که سرش هوای تغییردادن حال و ساختن آینده دارد، به دانشکده افسری می رود، سپس به دانشکده فنی. و در سال 1341 با درجه ممتاز از دانشکده فنی فارغ التحصیل می شود. جست وجوگری و میل به پیشرفت، او را به درجه ای ممتاز در صنعت برق می رساند.

در سال 1349 به همراه دکتر سامی و دیگر هم فکرانش اقدام به تأسیس انتشارات «چاپخش» می کنند، به این امید که مطالعات و تأملات خود را از طریق این بنگاه فرهنگی، توسعه و انتشار دهند. مؤسسه چاپخش، بیشتر فعالیت انتشاراتی خود را بر چاپ و نشر کتاب های سیاسی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی تمرکز داده بود. محمود ریاضی که خود بیشتر در زمینه های تاریخ و نهضت های استقلال طلبانه کشورهای جهان قلم می زد، برخی از تألیفات و ترجمه های خود را از طریق این بنگاه نشر و برخی دیگر را با ناشران معتبری چون امیرکبیر، ققنوس، تیراژه، نشر نو، و... به چاپ رسانده است.

از جمله مهم ترین تألیفات وی می توان به «تحلیلی کوتاه از امپریالیسم» و از جمله ترجمه های مطرح وی به ترجمه و انتشار این آثار اشاره کرد: ظهور و سقوط قدرت های بزرگ(پل کندی)، روسیه غرب و چین (ایزاک دویچر)، زندگی سیاسی استالین(ایزاک‌دویچر)، سیری در بلوغ(ایزاک دویچر)، پایگاه های استراتژیک امپریالیسم (عظیم حسین)، سلاح اقتصادی استعمار (یانوف)، چشم اندازهایی بر آزادی و برابری در جهان سوم (سی. جی. ویرافاتری)، انقلاب ناتمام روسیه (ایزاک دویچر)، نظری به درون (شیلی آلنده) (ادوارد‌بوراشتاین)، اروپا و عقب ماندگی آسیا (والتر رادنی)، آمریکا و جهان سوم (گیرلینگ)، موسولینی (دنیس مک اسمیت)، بحران انرژی (مایکل تانزر)، روان شناسی عشق ورزیدن (اینیاس لب)، فاصله عقب ماندگی (جی. پی. کول)، اسطوره های انقلابی در جهان سوم (ژرار شالیان)، چه کسی جیمی کارتر را اداره می کند، ظلمت در نیم روز (آرتور کوستلر)، اقتصاد تسلیحاتی و جنگ (آندره گوندرفرانک).