تاریخ طنز ادبی ایران

تاریخ طنز ادبی ایران

نویسنده: جواد مجابی
ناشر: ثالث
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 1641
اندازه کتاب: رقعی سلفون - سال انتشار: 1395 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

نویسنده در این کتاب به مباحثی همچون مشخصات طنز ایرانی، مشخصات طنز عربی و پیوند آن با طنز فارسی، نسبت طنز، هزل، هجو، لطیفه در طنز فارسی، نسبت طنز مدرن فارسی با طنز کهن و ... می پردازد.
آیا ما ملتی شوخ‌طبعی هستیم؟ بله، ما مانند دیگر ملل به شوخی علاقه‌مندیم. شوخی طیف وسیعی دارد که شامل: استهزاء، مسخره، هجو، هزل و فکاهی می‌شود. جواد مجابی برای پاسخ به این پرسش، حدود ۴۰ سال از زندگی‌ خود را صرف کرده‌ تا بداند شوخی‌های ایرانیان در آثار مکتوب چه بوده تا از طریق آن به تعریفی برای نوع شوخی ایرانی دست‌یابد.

طنز بینش انتقادی شوخیانه تردیدبرانگیزی است نسبت به وضعیت بشری. طنز نوعی بینش است و نه یک رسانه. پس طنز یک ابر رسانه است که در ادبیات و حتی معماری جایگاه دارد. این بینش حتماً باید جنبه انتقادی داشته باشد، که نویسنده برای اشتباه نشدن با امور جدی، کلمه «شوخیانه» را برای آن برگزیده‌.

اعراب، با حمله به ایران، ادبیات و طنز خود را نیز به این سرزمین وارد کردند. طنزی که در امپراتوری آنان شکل‌گرفته بود، طنزی بیابانی بود که در مقابله‌های قبیله‌ای صورت یافته بود. این سبک از طنز، کم‌کم بر طنز فاخر ایرانی اثر گذاشت و شعرای ما را به رجزخوانی نسبت به یکدیگر واداشت. یعنی با همان الگوی عربی، به‌نوعی برای یکدیگر رجزخوانی کردند.