بهیموت یا پارلمان طولانی

بهیموت یا پارلمان طولانی

نويسنده: توماس هابز
مترجم: حسین بشیریه
ناشر: نشر نی
زبان كتاب: فارسي
تعداد صفحه: 330
اندازه كتاب: رقعی گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1395 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب 

هابز، این فیلسوف بزرگ سیاسی در کتاب مشهور دیگرش به نام "لویاتان" ، چارچوبی تحلیلی برای بحث در مورد فتنه ، عصیان و تجزیه سلطه ارائه کرده بود. اما از کاربرد این چاچوب در مسائل انضمامی تا حدودی طفره رفته بود. هابز برای رفع این مشکل کتابی دیگر را از خود به جا گذاشت. کتابی با عنوان "بهیموت" که حدود سال 1668 به اتمام رسید و در اصل به عنوان کتابی مکمل در کنار لویاتان قرار میگیرد و می شود گفت اساسا این کتاب نشان دهنده کاربرد سیستماتیک این چارچوب وضع شده در جنگ داخلی انگلیس است.

لویاتان توصیف و تحلیل گذار از وضع طبیعی به جامعه ی مدنی و دولت و استقرار قدرت و حاکمیت و تبعیت و فرمانبرداری بود، درحالی که بهیموت توصیف روند قهقرایی یعنی فروپاشی حاکمیت و دولت و گسترش نافرمانبرداری و بازگشت به وضع طبیعی و عودت ددمنشی و شرارت مردم و جنگ همه بر ضد همه است. بهیموت تنها کاربرد نظریه ی عمومی لویاتان در یک نمونه ی خاص تاریخی نیست، بلکه زمینه ی پیدایش حوزه ی فکری دیگری در اندیشه ی سیاسی هابز را فراهم می کند و به تولید «دانش سیاسی» جدیدی می انجامد، که می توان از آن به عنوان «آموزش یا تربیت سیاسی» نام برد.

لویاتان بزرگ‌ترین و نخستین اثر فلسفه‌ی سیاسی و اولین شرح جامع درباره‌ی دولت مدرن و ویژگی‌ها و کارکردهای آن است. هابز در لویاتان با بهره‌برداری از تمثیل‌های ابزاروار و اندام‌وار دولت را همچون انسان مصنوعی قلمداد می‌کند، که ممکن است دچار انواع بیماری‌ها شود و یکی از علایق اصلی هابز تشریح کالبد دولت و بیماری‌های آن است.

هابز همچنین در تحلیل ماهیت قدرت آن را همچون پدیده‌های سیال و فراگیر می‌داند که اساس کل زندگی اجتماعی را تشکیل می‌دهد و حوزه‌های مختلف زندگی همچون مالکیت اقتصادی، علم و دانش، اخلاق، قانون و حقوق و غیره، همگی در پرتو آن شکل می‌گیرند و در حقیقت با آن هم‌ذات هستند.

هابز بیشتر به خاطر این عقیده ی معروف خود شناخته می شود که وضعیت طبیعی انسانیت، باقی ماندن در شرایطی دائمی از جنگ است. علیرغم به چالش کشیده شدن توسط سایر فلاسفه، تئوری سکولار لویاتان درباره ی مطلق گرایی، جایگاه و توجیه پذیری خود را در طول زمان حفظ کرده است. هابز در توصیفات خود از ساختار دولت ها، مفاهیمی را به کار می برد که در جهان سیاسی امروز بسیار آشنا و پرکاربرد هستند؛ مفاهمی همچون قوانین طبیعی، حقوق طبیعی انسان ها و قراردادهای اجتماعی.

با اتکا بر این کتاب، حتی می توان ادعا کرد که هابز، فلسفه سیاسی به زبان انگلیسی را به وجود آورد چرا که لویاتان، اولین اثر فلسفی برجسته ای به حساب می آمد که به زبان انگلیسی نوشته شده بود؛ اثری که همچنان تأثیرگذار و بسیار بااهمیت تلقی می شود.

توماس هابز، ( 1588 -1679)، فیلسوف برجسته ی انگلیسی بود که بیشتر به خاطر فعالیت هایش در عرصه ی فلسفه ی سیاسی شناخته می شود. هابز در پژوهش های علمی قرن هفدهم نقشی فعال داشت و با ریاضی دانان هم عصر خویش از جمله دکارت در تعامل بود. مخالفت او با تفکیک ذهن و جسم در دوگانگی دکارتی، باعث شد خود را ماتریالیستی تمام عیار بخواند، و مفهوم ذات یا جوهر غیرمادی را به عنوان عبارتی متناقض رد کند.