اتحادیه های کارگری و خودکامگی در ایران

اتحادیه های کارگری و خودکامگی در ایران

نویسنده: حبیب لاجوردی
مترجم: ضیاء صدقی
ناشر: نشر نو
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 477
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1369 - دوره چاپ: 1 

کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب 

پیدایش و نحوه نقش آفرینی اتحادیه های کارگری سنجه مناسبی است برای پژوهش درباره وضعیت توسعه سیاسی جامعه. همچنان که هر زمان ساحت اجتماعی ایران توأم با آزادی های سیاسی بوده است، اولین نهادهایی که سر برآورده اند اتحادیه های کارگری بوده اند؛ از دیگر سو، با حاکم شدن دوبارۀ اختناق، اتحادیه های کارگری به اولین هدف سرکوبگران تبدیل می شوند.

حبیب لاجوردی در این اثر دورانی بس حیاتی در تاریخ سیاسی ایران را از منظر پیدایی و سرکوبی جنبش کارگری روایت می کند، دورانی که با انقلاب مشروطه آغاز می شود و نهایتا به انقلاب 57 می انجامد. او با تحلیل فرازها و فرودهای این جنبش نشان می دهد که تحول اجتماعی حقیقی مستلزم امکان سیاست ورزی آزادانه است و نه حاصل خودکامگی مبتنی بر لوازم اقتصادی.

...در ایران نیز به پیروی از همان کشورها اتحادیه های کار گری برای اهداف گوناگونی که معمولا در همه کشور ها مشترک است بوجود امد. توجه به نهادهای مدنی و نقش آن در ایجاد توازن در تعاملات اجتماعی در جامعه ی ایرانی قدمتی طولانی ندارد یا لاقل پیوستگی و انسجام و تداوم لازم را برای نهادینه شدن و باز تولید فرهنگ اجتماعی نداشته است هر چند جرقه وار و ناپیوسته در برهه هایی خاص از تاریخ این مرز و بوم می توان توجه به روشهای احقاق حقوق اقشار مختلف مردم را از راه نهاد گرایی یافت .

به سبب حوادث سخت تاریخی جای جای تاریخ ایران مملو است از نهضتهای اجتماعی رادیکال که پیروز یا سرکوب درهر حال توان حرکت جامعه ی ایرانی را کند کرده و گاه منجر به ایجاد جریانهای انحرافی و دیکتاتوریهای جدید در تاریخ ایران شده است ...نخستین اتحادیه کارگری در ایران به سال 1289 و همزمان باانتشار روزنامه ای با عنوان اتفاق کارگران مربوط به کارگران چاپخانه تهران برمی گردد ، اما در آن زمان بیشتر اتحادیه کارگری تحت اندیشه های سوسیالیستی قرارگرفته بود ، برای نمونه از تشکیل کمیته عدالت در سال 1295 بدست ایرانیان باکو و تاسیس حزب کمونیست در ایران سال1299 بدست همان گروه موسس کمیته عدالت ، می توان اشاره کرد ، اما فعالیت اتحادیه های کارگری در دهه 1320 با هدایت حزب توده به اوج خود رسید ، طبقه کارگر صنعتی ایران در آن دوران بیشتر در صنایع نفت ، نساجی و افزارمندی اشتغال داشتند .

در همان سالها حکومت به منظور جلب حمایت طبقه کارگر ، کوششهای محدودی در زمینه سهیم کردن کارگران در 20درصد از سود کارگاهها ، تعیین حداقل دستمزدها و فروش سهام کارخانه به کارگران انجام داد ، هرسال گنگره ای ملی کار به ریاست شاه به منظور تعیین سیاستهای کارگران تشکیل می شد . بانک دولتی رفاه کارگران نیز نیز به منظور جلب حمایت طبقات کارگری تشکیل شد ، بر طبق اصلاحیه قانون کار در مورخ 1342 تنها تشکیل سندیکاهای جداگانه مجاز بود ، سندیکا ها اجازه تشکیل فدراسیون نداشتند .

کارگران بر طبق قانون ، حق مذاکره دسته جمعی داشتند لیکن در عمل حکومت این کار را به جای آنها انجام می داد . با وقوع برخی اعتصابات پراکنده در اوایل دهه 1350 دولت به منظور افزایش دستمزدها بر کارفرمایان فشار وارد کرد ....

فهرست 

از پیدایش جنبش کارگری 
تولد دوباره اتحادیه های کارگری
سالهای درگیری
سرکوب اتحادیه های کارگری
نفوذ اتحاد شوروی
نفوذ انگلستان
نفوذ کارفرمایان
و...