گوشه هایی از فرهنگ و آداب و رسوم مردم کوهمره نودان ، جروق ، سرخی فارس

گوشه هایی از فرهنگ و آداب و رسوم مردم کوهمره نودان ، جروق ، سرخی فارس

نویسنده: سیدحسن موسوی
ناشر: لوکس (نوید)
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 191
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1362 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : در حد نو ؛ لبه جلد و صفحات تاب مختصری برداشته است

مروری بر کتاب

مصور

نگارنده کتاب که زادگاهش کوهمره نودان و قریه گاوکشک است در میان طوایف کوهمره نودان و کوهمره سرخی و جروق بزرگ شده و در دوران زندگی خود ، هم از دوران طفولیت و هم از دوران تحصیل و هم بعد از آن به عنوان آموزگار در این منطقه خدمت کرده و با فرهنگ ملی این ناحیه از ایران بزرگ شده و به بیشتر گوشه های فرهنگ ملی این نواحی آشنایی دارد.

کوهمره نودان یکی از کوهمره‌های سه‌گانه است. عمده این سرزمین در بخش کوهمره شهرستان کوه‌چنار و بخشی دیگر از آن در شهرستان کازرون است. بررسی آواشناختی ساختی، ساخت واژه و ساخت فعل، به ویژه ارگاتیو بودن آن و واژه‌های گویش کوهمره نشان می دهد که به شاخه زبان های جنوب فارس تعلق دارد و شاخه ای از پارسی پهلوی (زبان حاکم بر پارس در زمان ساسانیان) است. که با زبان لری شباهت دارد اما این گویش خاص کوهمره بوده و فقط کوهمره ای ها به این گویش سخن می‌گویند.

مرکز کوهمره نودان، نودان، در ۱۴ هزارگزی شمال کازرون در ۵۱ درجه و ۴۳ دقیقه عرض جغرافیائی واقع است و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۰۳۲ گز و هوای آن نسبتاً گرم و آبش از چشمه و شغل مردمش قالی‌بافی و گلیم‌بافی است. از نقاط دیدنی نودان چشمه رنجان است که در مسیر جاده کازرون به شیراز واقع شده‌است. در دامنه کوه، چشمه‌ای جوشان دارد که آب آن بسیار گواراست. این چشمه که سرچشمه اصلی آن از نودان است به چشمه «پیر سبز» و از آنجا به رودخانه شاپور می‌پیوندد. در فصل زمستان نیز به هنگام بارندگی حجم آب آن بسیار زیاد می‌شود.همچنین دشت برم بزرگترین دشت بلوط ایران در این بخش واقع شده‌است.

کوهمره جروق نیز یکی از کوهمره‌های سه‌گانه در محدوده‌ٔ شهرستان‌های شیراز و کازرون است. موقعیت این کوهمره از شمال کتل پیرزن و ارتفاعات کوهمره سرخی، از شرق ارتفاعات اخیر، از غرب دریاچه پریشان و دهستان فامور و از جنوب دهستان جره می‌باشد. این دهستان در جنوب شرقی بخش واقع شده و موقع آن کوهستانی و هوای آن در قسمتهای جنوبی گرم و در نقاط شمالی معتدل است و در تابستان قسمتی از اهالی به نقاط شمالی (که در آنجا باغهای آلو، گردو، انگور و انجیر دارند) تغییر محل می‌دهند. شغل سنتی ساکنان، زراعت و باغبانی و در گذشته صنعت دستی قالی و گلیم بافی بوده است.

کوهمره سرخی پایتخت طبیعت ایران ، یکی از کوهمره‌های سه‌گانه و سرزمینی کوهستانی و جنگلی در جنوب شهرستان شیراز است که از شرق به فیروزآباد، از غرب به کازرون و از شمال به شیراز محدود است. کوهمره یکی از آخرین شاخه‌های جنوبی رشته‌کوه‌های زاگرس به‌شمار می‌رود. بلندترین قله کوهستان کوهمره سرخی کوه دلو است که حدود ۳۲۰۰ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. بررسی آواشناختی ساختی، ساخت واژه و ساخت فعل، به ویژه ارگاتیو بودن گویش کوهمره و واژه‌های گویش کوهمره نشان می دهد که به شاخه زبان های جنوب فارس تعلق دارد و شاخه ای از پارسی پهلوی (زبان حاکم بر پارس در زمان ساسانیان) است.که با زبان لارستانی شباهت دارد اما این گویش خاص کوهمره بوده و فقط کوهمره ای ها به این گویش سخن می‌گویند.