کلیات مصور هزار و یک شب

نویسنده: عبداللطیف طسوجی
ناشر: علمی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 717
اندازه کتاب: رحلی سلفون - سال انتشار: 1325  - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : 

مروری بر کتاب

هزار و یک شب ازماندگارترین داستانهای ادبیات جهان است اصل آن ازایران باستان بوده که گویا از بین رفته است که به هزار افسان شهرت داشته نسخه عربی موجود آن که از قرن هفدهم با ترجمه شدن در اروپا مشهور شده است . هزار و یک شب مجموعه افسانه های کهن ایران باستان ، هندوستان و رویدادهای دوران خلافت عباسیان است که با شیرینی و جاذبه خود هر شنونده یا خواننده را مجذوب می کند . این داستانهای کهن ، از دوران ساسانیان ، سینه به سینه ، از نسلی به نسل دیگرانتقال یافته و تا امروز که به دست ما رسیده است .

هزار و یک شب دنیای زیبا و شگفت آوری را در برابر دیدگاه خواننده می نمایاند که آدمی با رویدادهای گوناگون و خصوصیات روحی واخلاقی انسانها روبرو می شود و شناخت کاملی از صفات و خصوصیات آنها بدست می آورد .بورخس نویسنده مشهور آرژانتینی آن راشاهکار ادبی بزرگ می داند و از آن بسیار تاثیر پذیرفته است متاسفانه نویسنده یا نویسندگان هزار ویک شب معلوم نیست.

شروع داستان به نقل از پادشاهی است ساسانی با عنوان شهریار (پادشاه) و روایتگر آن شهرزاد (دختر وزیر) است. اکثر ماجراهای آن در بغداد و ایران می‌گذرد و داستان‌های آن را از ریشه ایرانی دانسته‌اند، که تحت تاثیر آثار هندی و عربی بوده‌است. اینکه داستان‌های هزار و یک شب مشخص و روشن باشند و تعداد آن‌ها دقیقا هزار و یک باشد چندان واقعی به نظر نمی‌رسد. اما داستان‌های زیادی زیر نام هزار و یک شب نوشته شده‌است.
به‌گفته علی‌اصغر حکمت این کتاب پیش از دوره هخامنشی در هند به وجود آمده و قبل از حمله اسکندر به فارسی (پهلوی) ترجمه شده و در قرن سوم هجری زمانی که بغداد مرکز علم و ادب بود از پهلوی به عربی برگردانده شده‌است.

اصل پهلوی کتاب ظاهراً از زمانی که به عربی ترجمه شده از میان رفته‌است. او دلیل آنکه کتاب پیش از اسکندر به فارسی درآمده را به مروج‌الذهب مسعودی متوفی به سال ۳۴۶ ه. ق و الفهرست ابن ندیم متوفی به سال ۳۸۵ ه. ق مراجعه می‌دهد و سپس با اشاراتی به مشابهت هزار و یک شب با کتاب استر تورات استدلال می‌کند که هر دو کتاب در یک زمان و پیش از حمله اسکندر نوشته شده‌اند و ریشه واحد دارند.

نام ایرانی آن هزار افسان است و وقتی به عربی ترجمه شده، نخست الف خرافه و سپس الف لیله خوانده شده، و چنانکه حکمت می‌گوید در زمان خلفای فاطمی مصر به صورت الف لیله و لیله (هزار شب و یک شب) در آمده‌است.
در سال ۱۲۵۹ هجری قمری، در زمان محمد شاه به دست عبداللطیف طسوجی به فارسی ترجمه شده (این کتاب دارای ارزش تاریخی است اما در کل یک سوم کتاب اصلی را هم شامل نمی شود.) و میرزا محمد علی سروش اصفهانی اشعاری به فارسی برای داستان‌های آن سروده‌است که تا زمان ناصرالدین شاه ادامه داشته‌است.

داستان‌های این کتاب دارای محتوای بسیار بوده از جمله طنز، تعالیم اخلاقی چه بد و چه خوب (بعضی از داستان‌های آن تشویق به عیش و نوش و خوش‌گذرانی می‌نموده برای همین از این حکایات صرف نظر شده‌است ولی در بعضی حکایات هم تشویق به عدالت و ایثار و جوانمردی نموده‌است.)، آداب و سنن ملل مختلف، مشکلات اجتماعی، مسافرت و سیاحت و ...