مخزن الاسرار

مخزن الاسرار

نویسنده: نظامی گنجوی
به کوشش: عبدالحمید آیتی
ناشر: علمی و فرهنگی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 275
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1383 ~ 1373 - دوره چاپ: 10 ~ 4

مروری بر کتاب

با حواشی و شرح لغات و ادبیات و تصحیح و مقابله با سی نسخه کهنسال

از آنجا که در خود کتاب اشاره مستقیم و یا غیرمستقیمی به تاریخ سرایش و یا تاریخ تقدیم اثر به والی آذربایجان (و نه اران) نشده‌است، و همچنین در آثار معتبر دیگر نیز تاریخ دقیق خلق این اثر ذکر نشده، نمی‌توان بیقین تاریخ آن را تعیین کرد.

ولی با توجه به اینکه نظامی تاریخ‌های بسیار دقیق دیگری از آثار ، سن فرزند و ماده تاریخ‌های دیگر در آثار دیگرش می‌دهد، و همچنین با بررسی تاریخ آذربایجان و اران، و مطالعات تطبیقی می‌توان بیقین گفت که خلق این اثر بین سالهای ۵۶۱ و ۵۶۹ قمری می‌باشد (و به احتمال زیاد نزدیک به ۵۶۹ برابر با ۱۱۷۳ میلادی است).

نظامی این کتاب را به «ملک فخرالدین بهرامشاه بن داوود» والی آذربایجان تقدیم کرد.این کتاب دربرگیرنده خواندن مردم به خودشناسی، خداشناسی و گزینش ویژگی‌های پسندیده اخلاقی است و در بحر سریع مسدس (مفتعلن مفتعلن مفتعل) سروده شده.

ای سپر افکنده ز مردانگی
غول تو بیغوله بیگانگی

غره به ملکی که وفائیش نیست
زنده به عمری که بقائیش نیست

مصحف و شمشیر بینداخته
جام و صراحی عوضش ساخته