لغت شاهنامه

لغت شاهنامه

نویسنده: عبدالقادر بغدادی
مصحح: کارل گرمانویچ زالمان
مترجم: توفیق ه سبحانی , علی رواقی
ناشر: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 670
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1382 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

از زمان قدیم درباره شاهنامه فردوسی کتاب‌های مختلفی از جمله فرهنگ لغات شاهنامه نوشته شده است؛ یکی از این کتاب‌های معروف، «فرهنگ لغات شاهنامه» عبدالقادر بغدادی است که تا روزگار کنونی حفظ شده است. وی این کتاب را در اواسط قرن یازدهم هجری قمری به زبان ترکی استانبولی به رشته تحریر درآورده است.

این فرهنگ را یکی از جامع‌ترین فرهنگ لغات شاهنامه موجود در جهان دانسته‌اند. مجموع مدخل‌های این اثر بالغ بر 1598 فقره است که با احتساب واژه‌هایی که به مناسبت‌های مختلف ذیل برخی از مدخل‌ها وجود دارد، می‌توان تعداد واژه‌ها را بسیار بیشتر از این مقدار دانست. نویسنده بعد از انتخاب واژه فارسی، معادل ترکی‌اش را آورده و سپس مثال‌های لازم را ذکر کرده است.

عبدالقادر بن عمر بن بایزید بن حاج احمد بغدادی به سال 1030 قمری در بغداد متولد شده است. از آثار او می‌توان به خزانه‌الادب و لب‌لباب لسان العرب، شرح شواهد شرح التحفه‌الوردیه فی النحو، کتاب فی‌التراجم ، شرح شواهدالشافعیه للرضی و الجاربردی، شرح مقصوره ابن درید، شرح ابیات مغنی‌البیب، حاشیه بر شرح بانت سعاد ابن هشام، شرح تحفه‌الشاهدیه از شاهدی، رساله فی معنی التلمیذ و چند اثر دیگر از او اشاره کرد.

مجموع مدخل های مستقل این اثر بالغ بر 1598 فقره است. که با احتساب واژه‌هایی که به مناسبت‌های مختلف در ذیل برخی از مدخل‌ها وجود دارد، می‌توان تعداد واژه‌ها را خیلی بیشتر از این مقدار دانست. منابع کار مولف اعم از فرهنگ‌ها و متن‌ها متعدد و متنوع است و بر رغم آنکه از عنوان اثر استنباط شخص بر این است که همه لغت‌ها باید از شاهنامه استخراج شده باشد و یا انتظار بر آن است که شاهد مثال‌ها می‌بایست از شاهنامه بوده‌باشد، چنین انتظاری بیهوده می‌نماید.مولف پس از انتخاب واژه فارسی معادل ترکی‌اش را آورده سپس مثال‌های لازم را ذکر کرده است...

فهرست

دیباچه
شرح‌حال و آثار عبدالقادر بغدادی
لغت شهنامه
یادداشت
جدول اختلافات این نسخه با نسخه چاپ شده
مقدمه مولف
متن
و...