خیابانی ؛ شرح مبارزات و زندگی شیخ محمد خیابانی

خیابانی

نویسنده: عباس پناهی ماکوئی
مترجم : غلامرضا طباطبایی مجد
ناشر: قصیده سرا
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 510
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1382 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

مروری بر کتاب

شرح مبارزات و زندگی شیخ محمد خیابانی 

این رمان تاریخی شرح زندگی و مبارزات شیخ محمد خیابانی است

 شیخ محمد خیابانی در سال ۱۲۵۹ هجری شمسی در خامنه، از توابع شهرستان شبستر، متولد شد. پدر محمد خیابانی، حاجی عبدالحمید، تاجر بود و حدود ۳۰ سال در شهر پتروفسکی روسیه، مقیم و مشغول داد و ستد بود. شیخ محمد در مکتب خانه درس می‌خواند و سپس به روسیه سفر کرد و نزد پدرش مشغول به کار شد. وی پس از مدتی به تبریز بازگشت و در آنجا در محضر میرزا ابوالحسن آقا مجتهد انگجی به تحصیل فقه و اصول در علوم دینی پرداخت.

اولین حرکت سیاسی بزرگ خیابانی، مخالفت با اولتیماتوم روسیه در مجلس دوم طی یک نطق بلند یک ساعته بود. او پس از قبول اولتیماتوم توسط دولت و تعطیلی مجلس، در سبزه میدان تهران میتینگی برگزار کرد و بلافاصله برای فرار از دستگیری توسط وثوق الدوله، به خراسان گریخت.

در شش سال ایام فترت مجلس، مشغول تجارت شد و با تاجگذاری احمدشاه به تشکیل مجالس ادبی و مذاکرات فلسفی مشغول شد و طی این جلسات گروههایی را به دور خود جمع کرد. در ماجرای اشغال تبریز توسط عثمانی از مخالفان پان‌ترکیزم بود و به همین مناسبت مدتی توسط قوای عثمانی در ارومیه زندانی گردید.

شیخ محمد خیابانی، با قرارداد وثوق‌الدوله با دولت انگلستان (قرارداد ۱۹۱۹) نیز به مبارزه برخاست و از آنجا که حکومت مرکزی را ضعیف و وابسته می‏دید، ایجاد یک تحول اساسی در سیستم حکومت ایران و احیای آزادی را گام نخست برای خانه تکانی ایران و بیرون راندن اشغالگران خارجی می‏دانست. ولی برداشتن گام اول را از طریق مذاکره سیاسی امکانپذیر نمی‏ شمرد و تنها راه را در قیام و مقاومت در برابر استبداد و دخالت خارجی می‏دانست. از این رو، بعد از قبول قرارداد ۱۹۱۹ م از سوی دولت ایران، در تبریز دست به قیام زد.