خاطرات و خطرات فیلمبرداران سینمای ایران

نویسنده: غلام حیدری
ناشر: دفتر پژوهشهای فرهنگی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 568
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1376 - دوره چاپ : 1

مروری بر کتاب

مصور

 بيش از شش دهه ازعمر سينماي حرفه اي ايران مي گذرد، و از جنبه تاريخي شصت هفتاد سال زماني طولاني نيست. براي باستان شناسان، كه با ارقام هزار و ميليون سر و كار دارند، شش يا هفت دهه، در اغلب موارد، به حساب هم نمي آيد.  اما براي كساني كه درباره سينماي ايران پژوهش مي كنند وضع متفاوت است.  روشن كردن گوشه هاي تاريك داستان پيدايش و سير فعاليت فيلم سازي درايران و به دست دادن يك روايت  كامل و مستند از آن كاري است ناهموار و تهورآميز، و بررسي و تحليل آن بدون اطلاعات عيني و منابع«دست اول» بس ناهموارتر و تا حدودي مخاطره آميز است.

...از هنگام ورود سینما به ایران در دوره قاجار این اتفاق افتاد. اولین فیلمهایی که ما داریم و در آن دوره گرفته شده است با فرهنگ درباری سروکار دارند. این اولین فیلمها، در واقع گزارش یا ثبت وقایعی هستند که داخل دربار می گذرد، در داخل کاخ گلستان.

آنها فیلم هایی هستند که به مسائل فرهنگی می پردازند مثل نمایش که توسط دلقکهای درباری انجام می شود. این فیلم ها از جنبه تاریخ تئاتر در ایران دارای اهمیت بالایی هستند، به خاطر نوع لباسی که بازیگران در برابر دوربین می پوشند یا ماسکهایی که می زنند. آیا این نمایش ها ، حاصل خلاقیت کارگردان است یا نمایشهایی هستند که در آن جامعه اجرا می شده؟ من نمی توانم شک کنم که آنها نمایشهای شهری آن زمان بوده اند. به ویژه نمایشهایی بوده اند که احتمالا به سبک روحوضی اجرا می شدند.

به هر صورت ما این نمایشها را در برابر دوربین می بینیم . قطعاتی از این فیلمها هم در خیابان های شهر می گذرد. البته من نمی دانم دقیقا کجا هستند اما احتمالا اطراف ناصریه یا اطراف بازار گرفته شده اند. از طریق این فیلم ها ، رفت و آمد زنان و مردان و شکل و قیافه و لباس و روبنده وکلاهشان را می بینیم. ماشین دودی از مهمترین تاسیسات شهری مختص تهران است که در اواسط قاجار بین تهران و شهر ری براه افتاد...

فهرست

•    مظفرالدين شاه وعكاس باشي: نخستين تجربه
•    خان بابا معتضدي: فيلم بردار حرفه اي
•    ابراهيم مرادي: ادامه دهنده
•    فيلم برداري و صداي سر صحنه در هندوستان
•    بعد از فترت: كوشان، نوري حبيب و فره وشي
•    محسن بديع: پيشگام در امور فني
•    سه يار: ماتوي يف، ليچنسكي و وارطانيان
•    و...