از بند انتظار دلم کی رها شود وین کالبد عاریتی کی فنا شود ؟
تابو که یک زمانه که ما در حرم شویم ین رسم قیل و قال همه کی هبا شود ؟
احرام حق بگیرد و لبیک عاشقان وز عالم فنا به مقام بقا شود ؟
بهر رضای او دل و جان را فدا کنیم از جان عزیزتر چه بهای رضا شود ؟
احمد جام نامقی

سزاوار و بایسته است که در مرحله اوّل این سیر و سلوک عرفانی ، گام در وادی اسرار و فلسفه حج بگذاریم و معرفتی هر چند اندک ، نسبت به این تکلیف مهم الهی پیدا کنیم .حج مقصود عرفانی ، هزاران مشتاق و دلداده حضرت باری تعالی است و به همین دلیل باید رمز و راز مشتاقی و دلدادگی را دریابیم و آنها را به کار بندیم.

در این فصل ، تلاش کرده ایم تا از گفتارهای دلپسند و معنوی عارفان ربّانی و سالکان صمدانی ، جهت تبیین و توضیح اسرار حج بهره ببریم و آنها را بر صفحه کاغذ بیاوریم .هم چنین در صدد آنیم که شرایط و آداب آماده سازی جسم و روح را برای این سفرالهی تشریح کرده ، بیان کنیم که چگونه وبا چه اندیشه و کرداری ، باید خود را برای حج آماده کنیم و مقدمات باطنی آن را فراهم سازیم .

پیشوای ششم ، حضرت امام صادق ( علیه السلام ) فرموده اند :

وَاعْلَم ، بِانَّ الله تَعالی لَمْ یَفْرِضُ الحجَّ وَلَمْ یَخصَّه مِنْ جَمیعِ الطّاعاتِ بالإضافَهِ إلی نَفْسِهِ بِقَوْلِهِ تَعالی : "وَلِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلا" ولا شَرع نَبیّه سنه فِی خِلال المَناسِکِ عَلی تَرتیب ما شَرعَهُ إلاّ للاِستِعانَهِ والإشارهِ اِلی الموتِ والقبرِ والبعثِ والقِیامَهِ وفَضْلِ بَیانِ السَبْقِ مِنَ الدُخول فی الجنّه أهلها ودُخُولِ النّارِ أهلها بِمُشاهَدَهِ مَناسکِ الحَجِّ مِنْ أوَّلِها إلی آخِرِها لاِولِی الألبابِ وأولِی النُّهی ؛ ( 1 )

و بدان خداوند بدین سبب حج را واجب کرده و تنها آن را از میان همه عبادات به خود انتساب داده و فرموده است : "وَلِلَّهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلا" و پیامبر ( صلّی الله علیه وآله ) احکام و مناسک آن را تشریع فرموده است ، تا بدین وسیله از او درخواست کمک و استعانت شود در درک مرگ و قبر و بعث و قیامت ، و صاحبان عقل و پندپذیران ، قبل از ورود به صحنه محشر ، با مشاهده مناسک حج از اوّل تا آخر ، چگونگی دخول اهل بهشت را به بهشت و دخول اهل آتش را به جهنّم مشاهده کنند.

فهرست

پیشگفتار
در ره عشق خدا
اشارات حج
چند دستور العمل
صفای نیّت
توبه راستین
تقوای الهی
عزم کوی دوست
توشه راه
وداع
مرکب
هم سفران حج
در صحرا و بیابان
در میقات عشق
احرام
ندای لبّیک
در مسجدالحرام
مشاهده خانه خدا
مشاهده خانه کعبه
رعایت آداب ظاهری
کعبه دل
طواف خانه خدا
آداب ظاهری طواف
استلام حجرالاسود
آویختن به پرده های کعبه
سعی بین صفا و مروه
در مشاعر مقدّس
وقوف در عرفات
وقوف در مشعر
منا
رمی جمرات
قربانی
وداع
زیارت عارفان
معرفت و شناخت پیامبر ( صلی الله علیه وآله )
در شهر مدینه
آداب ورود به مسجدالنبی
آداب زیارت حضرت رسول ( صلی الله علیه وآله )
وداع با حضرت رسول ( صلی الله علیه وآله )
آداب زیارت امامان معصوم ( علیهم السلام )