حافظ از دیدگاه علوم بلاغی

حافظ از دیدگاه علامه محمد قزوینی

نویسنده: محمود گودرزی
ناشر: ظفر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 336
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: 1379 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب 

بعد حافظ دهنى خوش به غزل باز نشد     عارفان قفل ادب بر در این خانه زدند

حافظ، این غزل سراى بزرگ ایران و جهان، نزد مردم از همه مقبول‌تر است و مشهورتر. شعر او را همه مى‌خوانند؛ که هم ادیب محفل ادب است و هم جلیس مجلس طرب؛ در عقیده و دین و سنّت و آیین مردم نفوذ کرده است؛ «آفرین بر نفس دلکش و لطف سخنش.» حافظ بهتر از هر سخنور دیگر، از آرایه‌هاى سخن سود برده و از ترفندهاى شاعرانه بهره جسته است. وى واژه‌ها را چنان برگزیده است که خنیایى، آواها را.

شعر او جان موسیقى است و اندکى فراتر از آن. شعر حافظ ترکیبى از اندیشه‌هاى متنوع و هنرهاى پیچیدۀ لفظى و معنوى است. از بلندى معنى و عمق مضمون آن که بگذریم، ظرافت و زیبایى مفردات، اعجاز در کلام و مصنوعیّت بى‌تکلّف و ابهام و ایهام در آن هنگامه‌اى بپاکرده است. از آنجا که زیبایى در غزل‌هاى حافظ، برترین گونۀ زیبایى است براى شناختن نغزها و حظ بردن از رمزها در شعر حافظ، ناگزیر از آموختن دانش‌هایى هستیم که رمزها و نغزها را براى ما آشکار سازند، «که نه هر کو ورقى خواند معانى دانست.» از آن روى که «فنون بلاغى» غالبا با زبان و ادب عرب، قرین است، در زبان فارسى در محاق فراموشى مانده است و در باب «علم معانى» رهى نسپرده در پیش روى است.

فهرست

احوال اسناد خبرى
استرحام
قرینۀ لفظى
قرینۀ معنوى
تقریر مسندالیه
تشبیه
استعاره
و …