دسته بندی کتاب ها
سبد خرید شما

حاجی بابا اصفهانی ؛ متن کامل

حاجی بابا اصفهانی

نویسنده: جیمز موریه
مترجم: مهدی افشار
ناشر: علمی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 615
اندازه کتاب: رقعی گالینگور روکشدار - سال انتشار: 1377 - دوره چاپ: 2


مروری بر کتاب 

حاجى باباى اصفهانى، حکایتى انتقادى و هجوآلود از اوضاع ایران در عصر فتحعلی‌شاه قاجار (1212ـ1250)، نوشته جیمز موریه انگلیسى، ترجمه میرزاحبیب اصفهانى. این اثر به نامهاى سرگذشت حاجى باباى اصفهانى، حاجى بابا در اصفهان، حوادث زندگانى حاجى باباى اصفهانى و سرگذشت حاجی‌بابا نیز شهرت دارد.

کتاب حاجی‌بابا، به لحاظ نثر فارسى ممتاز و هنرمندانه آن، از شاهکارهاى ادب معاصر ایران به‌شمار می‌رود. بحثهاى بسیارى درباره نویسنده حقیقى کتاب، غرض واقعى او و دلیل انتخاب نام حاجی‌بابا براى عنوان کتاب، ترجمه فارسى و ارزشهاى آن و همکاران احتمالى مترجم، از زمان انتشار کتاب آغاز شده و اگرچه به نتایج روشنگرانه‌اى رسیده است، اما نمی‌توان آنها را نتایج قطعى تلقى کرد و انتظار می‌رود بحث درباره جنبه‌هاى گوناگون این اثر، به منزله بحث مفتوح تاریخى و ادبى، همچنان ادامه بیابد.

جیمز جاستی‌نین موریه ، در ایران معروف به جیمز موریه، که نزدیک به شش سال در زمان حکومت فتحعلی‌شاه قاجار یکى از اعضاى سفارت انگلیس در ایران بود، ظاهرآ در کنار مأموریتهاى سیاسى به مشاهدات مردم‌شناختى پرداخت و با استفاده از اطلاعات وسیعى که درباره اوضاع ایران و احوال ایرانیان به‌دست آورده بود، حکایتى در قالب طنز، هجو، هزل و نوعى انتقاد اجتماعى ـ سیاسى نوشت و در 1239/ 1824 با عنوان "ماجراهاى حاجی‌باباى اصفهانى" در لندن انتشار داد.

تسلط موریه در توصیف ظرایف و دقایق جامعه ایران آن روزگار، این فرضیه را مطرح کرده است که این کتاب به قلم او نیست، بلکه ترجمه متنى فارسى یا روایتى از این متن بوده، یا یک ایرانى صاحب قلم و دقیق‌النظر با او همکارى داشته است؛ به‌ویژه آنکه موریه در مقدمه کتاب، این‌گونه وانمود کرده که نسخه‌اى خطى حاوى سرگذشت حاجی‌بابا به دست وى افتاده و او براى وقوف به احوال و عادات ایرانیان به نشر آن اقدام کرده است.

به عقیده مجتبى مینوى موریه نمی‌تواند نویسنده اصلى حاجى بابا باشد. دایرهالمعارف فارسى (ذیل «حاجی‌بابا») هم تقریبآ چنین نظرى دارد و موریه را مترجم کتاب از فارسى به انگلیسى می‌داند.

پرویز خانلرى هم تردید دارد که موریه نویسنده کتاب باشد، اما سید محمدعلى جمالزاده، که به کتاب حاجی‌بابا و ترجمه فارسى آن علاقه خاص داشته و در این باره تأمل و تفحص بسیار کرده، معتقد است نویسنده کتاب کسى جز جیمز موریه نیست و چند دلیل در اثبات مدعاى خود و رد نظر مخالفان ذکر کرده است .

کتاب، سرگذشت پرماجراى مردى اصفهانى است که در سفر زیارتى به خراسان، اسیر ترکمانان می‌شود، به ترفندى از چنگ آنان می‌گریزد، به شهرهاى بسیارى سفر می‌کند و به پیشه‌هاى گوناگون می‌پردازد.

نویسنده این ماجراها را با طنز و هزل و هجو درآمیخته است، بر فقر و ادبار جامعه، ضعفهاى اخلاقى صنفهاى گوناگون مردم، فساد دیوانیان و نیرنگ سیاستمداران، و دیانت ریایى تأکید ورزیده و اخلاق و احوال ایرانیان آن عصر را بی‌محابا به سُخره گرفته و از هیچ نیش و طعنى در حق طبقات ملت فروگذار نکرده است. 

نوشتن نظر

لطفا برای ثبت نظر وارد حساب خود شده یا ثبت نام نمایید.

کتاب مورد نظر در حال حاضر موجود نیست . اطلاعات خود را وارد فرم زیر نمایید تا زمانی که کتاب موجود شد به شما اطلاع داده شود

نام
ایمیل
موبایل
توضیحات