ترجمه و شرح صحیفه سجادیه

ترجمه و شرح صحیفه سجادیه

نویسنده: امام زین العابدین(ع)
مترجم: قطب الدین شریف لاهیجی
به کوشش : اکبر ثقفیان
ناشر: مجلس شورای اسلامی
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 512
اندازه کتاب: وزیری زرکوب - سال انتشار: 1391 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

محمدبن علی‌بن عبدالوهاب شریف دیلمی اشکوری لاهیجی معروف به قطب‌الدین شریف لاهیجی یا قطب‌الدین اشکوری (مرگ پیرامون ۱۰۸۸ تا ۱۰۹۵ هجری) از علمای امامیه سده یازدهم هجری و از ریاضی‌دانان دوره اسلامی به‌شمار می‌رود. وی در خدمت محقق داماد و برخی از استادان بزرگ آن دوران تلمذ کرد و آثار ارزشمندی از خود برجای گذاشت. از وی چند اثر قرآنی، اخلاقی و عرفانی باقی مانده است. وی دارای لقب‌های شیخ‌الاسلام، بهاء‌الدین و نیز قطب‌الدین بود.

اکبر ثقفیان، مصحح و محقق این اثر در مقدمه خود ذکر کرده است که در تصحیح این اثر از سه نسخه استفاده شده است:
1- نسخه اول با شماره 1328 در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران ثبت و در کتابخانه مرکز احیاء میراث اسلامی نگهداری می‌شود. این نسخه به خط نسخ و نستعلیق و متن دعاها به خط نسخ شنگرف است.
2- نسخه شماره 207558/16393 که در کتابخانه مجلس شورای اسلامی نگهداری می‌شود. متن دعاها با خط نسخه و شرح و تفسیر دعاها به خط نستعلیق است.
3- این نسخه با خط نستعلیق نگاشته شده و متن دعاها نیز به خط نسخ است.

در تصحیح نسخه از نسخه‌ کتابخانه مجلس به خاطر اینکه دارای برخی حواشی از مولف و دیگران بوده،‌ بعنوان نسخه اصلی انتخاب شده و نشانی صفحات آن با تمایز صفحه زوج و فرد در متن آمده است.همچنین متن هر دعا قبل از شرح و تفسیر آمده است که البته این افزوده مصحح است و در هیچکدام از نسخه‌ها نیست.

این کتاب اگرچه در موضوع دعا و نیایش است، ولی شامل بسیاری از حقایق علوم و معارف اسلامی و عرفانی، و قوانین و احکام شرعی و مسائل حساس سیاسی و اجتماعی و تربیتی و اخلاقی است که در شکل و قالب دعا امام بدانها اشاره کرده‌است.صحیفه سجادیه کامله، مجموعه‌ای از ۷۵ دعا و نیایش بوده‌است که امام سجاد (ع) املا کرده و امام محمد باقر(ع) و برادرش زید بن علی آن را در دو نسخه نوشته‌اند. زید بن علی نسخه ای که در اختیار داشته برای حفاظت از آن به متوکل بن هارون می‌دهد.

کتاب صحیفه سجادیه، مجموعه‌ای از دعاها و مناجات امام چهارم شیعیان، زین العابدین علی بن الحسین است. این کتاب به انجیل اهل بیت وزبور آل محمد و اخت القرآن معروف است .این کتاب اگرچه در موضوع دعا و نیایش است، ولی شامل بسیاری از حقایق علوم و معارف اسلامی و عرفانی، و قوانین و احکام شرعی و مسائل حساس سیاسی و اجتماعی و تربیتی و اخلاقی است که در شکل و قالب دعا امام بدانها اشاره کرده‌است.

صحیفه سجادیه کامله، مجموعه‌ای از ۷۵ دعا و نیایش بوده‌است که سجاد املا کرده و محمد و برادرش زید بن علی آن را در دو نسخه نوشته‌اند. زید بن علی نسخهای که در اختیار داشته برای حفاظت از آن به متوکل بن هارون می‌دهد .متوکل بن هارون از اصحاب جعفر صادق است و می ‌گوید: «از من ۱۱ دعا ساقط شده و من ۶۴ دعا را روایت می‌کنم». متوکل مجموعه‌ای را که در اختیار داشته به جعفر صادق عرضه کرده و با نوشته محمد باقر مقابله می‌کند و هیچ تفاوتی بین آنها نمی‌یابد. او از مجموعه ۷۵ دعای صحیفه، ۶۴ دعا را می‌نویسد که در مجموعة حاضر تنها ۵۴ دعای آن موجود است.

در روایت محمد بن احمد بن مسلم مطهری فقط ۵۴ دعا چنان‌ که امروزه هم از صحیفه می‌بینیم موجود است؛ بنابراین از اصل صحیفه ۲۱ دعا افتاده‌است و در حال حاضر آنچه از صحیفه کامله سجادیه باقی‌مانده‌است، همین ۵۴ دعاست. صحیفه از پر نسخه ‌ترین کتابهای حدیثی است. نسخه‌های خطی این کتاب در ایران بیش از سه هزار نسخه‌ است اگر چه بسیاری از این نسخ، برگرفته از نسخه مجلسی اول است و بدین سبب این نسخه‌ها تفاوت چندانی با هم ندارند.