تاریخ غزنویان ؛ دو جلدی

تاریخ غزنویان

نویسنده: کلیفورد ادموند باسورث
مترجم: حسن انوشه
ناشر: امیر کبیر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 524
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1364 ~ 1362 - دوره چاپ : 2 ~ 1

کمیاب - کیفیت : در حد نو

مروری بر کتاب

کلیفورد ادموند باسورث که در 1928 در انگلستان زاده شده از پرآوازه‌ترین ایران‌شناسان و کارشناسان برجسته تاریخ ایران در سده‌های نخستین اسلامی به‌ویژه شرق جهان ایرانی و آل‌بویه و آل‌زیار است. تاریخ غزنویان او که در دو جلد تدوین شده بی‌گمان جامع‌ترین تاریخ دودمان غزنوی است و با بهره‌گیری از منابع فراوان از فارسی، عربی، ترکی،‌روسی، آلمانی، فرانسوی و انگلیسی نوشته شده و باسورث با نوشتن آن سرانجام اثری پدید آورده که پس از 50 سالی که از تألیف آن می‌گذرد هنوز آگاهی‌های تازه‌ای درباره این دودمان شاهی که پس از دولت سامانی در بخارا بزرگ‌ترین مروج زبان فارسی و فرهنگ ایرانی در سده‌های نخست اسلامی بود، به دانسته‌های ما افزوده نمی‌شود.

باسورث که مترجم تاریخ بیهقی به انگلیسی نیز است و همچنین اثری دیگر به نام تاریخ سیستان دارد با دقت و کنکاش فراوان همه گوشه‌های تاریک دودمان غزنوی را به روشنایی تاریخ آورده و آن را پیش روی دانش‌پژوهان و دوستداران تاریخ ایران گذاشته است.

در پژوهش دو جلدی حاضر که در یک مجلد به چاپ رسیده خاستگاه، ساختار نظامی اداری دیوانی، همچنین تاریخ سیاسی، اجتماعی و اوضاع فرهنگی غزنویان بررسی و تبیین شده است .عمده‌ترین مباحث کتاب به خاستگاه ترکان، به ویژه غزنویان، چگونگی به قدرت رسیدن آنها، بررسی نهادهای اداری، نظامی، اجتماعی و کاربرد آنها در مرکز و ولایات غربی امپراتوری غزنوی، به خصوص خراسان و پایتخت اداری آن نیشابور و سرانجام علل و زمینه‌های سقوط سلسله غزنوی اختصاص دارد .

یکی از بزرگترین فتوحات سلطان محمود در هند فتح سومنات بود که بزرگترین و مهم‌ترین بت هندوستان بود و طولش به پنج متر بالغ می‌شد.هندوان دسته دسته به زیارت این بت می‌رفتند و صدها برهمن نیز به دعای وی مشغول بودند.این بت آنچنان برای هندوان با ارزش بود که حتی معتقد بودند دریا نیز وی را میپرستد و جزر و مد را نشانه همین پرستش می‌دانستند.

جواهرات فراوانی نذر این بت می‌شد و حتی صدها روستا وقف این بت بود.سکه ضرب شده به نام سلطان مسعودتا قبل از اینکه غزنویان به سومنات حمله کنند هندوان برای توجیه بی‌قدرتی بت‌هایی که به دست سپاه غزنویان نابود می‌شد می‌گفتند که این بتان مورد قهر سومنات هستند.

هنگامی که سپاه ۳۰ هزار نفری ترکان غزنویان به قصد سومنات حرکت کردند هندوان به پای سومنات افتادند که جلوی سپاه محمود را بگیرد اما سومنات برای جلوگیری از نابودی خود نیز توانایی کاری را نداشت ٬و بدستور محمود نابود شد و ثروت معبد نیز به غنیمت گرفته شد.

فهرست

خاستگاه امپراتوری غزنوی
ساختمان و اداره امپراتوری
سپاه
زندگی و فرهنگ درباریان
خراسان و کرسی آن نیشابور
ساخت اجتماعی نیشابور
آمدن سلجوقیان و پیروزی آنان در دوره مسعود
خاستگاه سلجوقیان
جلوس مسعود بن محمود بر تخت پادشاهی
ستیز با ترکمانان و سقوط قدرت غزنویان
امپراتوری کوچک شده غزنوی
پادشاهی ابراهیم
مسعود سوم و پسرانش
مبارزه با غوریان و آخرین سلاطین غزنوی
کتاب‌شناسی
علامت‌های اختصاری
نشریات
فهرست عام
ضمیمه اول : گزارش ابن بابا القاشایی درباره تاریخ غزنویان
ضمیمه دوم : فهرست اسامی پادشاهان غزنوی در غزنه و هند