تاریخ جاف

تاریخ جاف

نویسنده: کریم بیگ فتاح بیگ جاف 
مترجم : محمدعلی سلطانی
ناشر: آراس
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 370
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 2010 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مصور

بە حکومت رسیدن حبیب اللەخان برای حکمران اردلان و بە ویژە شرف الملک بسیار سنگین تمام شد و اقدامات حبیب اللەخان در دورە حکمرانی خود موجب شکست قدرت اردلانی ها در منطقە جاف و جوانرود گردید، بە صورتی کە اگر چە بعد از (نظام الایالە) و مصطفی خان اول توانستند بە حکومت از دست رفتە خود باز گردند اما هیچگاە بە اقتدار اولیە نرسیدند. سران طوایف جاف در اینزمان خود را در حد و اندازەهای حاکمان سنتی و متمدن اردلان شهری نشین نشان دادند و استعداد و لیاقت شخص حبیب اللە خان باباجانی و آن زمینەهای مستعد موجود نقش قطعی و کارساز در این میان ایفا نمودند.

وجە دیگر این جریان سلطە آمرانە و پدرمابانە و مدیرانە وی بود بر دیگر طوائف جاف جوانرود و روسای آنان کە بطور کلی چنین وضعیتی را بر خود هموار نمودند و نخواستند یا نتوانستند از آن سر بر تابند و هرگز چنین اجماعی در خصوص ریاست یک تن بر همە جاف جوانرودی حاصل نشدە بود و شخص واحدی با وضوحی اینگونە بر بقیە سروری نیافتە بود و این وضعیت مذکور در دورە فرزندش مصطفی خان مسعودالسلطنە هم تداوم داشت.

حبیب اللە خان مهمترین و بزرگترین مرد تاریخ اتحادیە جافها محسوب است ؛ او با سیاست کاردان خود جمیع طوایف جاف را متحد و تحت فرمان واحد درآورد. روش سیاسی و برخوردی گیرا در جذب شجاعان و بهادران برای حفظ پیوستگی طوایف جاف داشت. وی بە تشویق و حمایت جوانان طوایف جاف اهتمام گذاشت و پیشرف و ترقی سیاسی او در نظام ایلی بە درجەای رسید کە کلا تسلط حکمرانان اردلان را از سرزمینهای طوایف جاف کوتاە کرد و چنان کە آمد؛ علی اکبر خان شرف الملک را از قلعە جوانرود طرد و با پیشکشهای قابل بە اقبال الدولە حکمران پسر (حکیم باشی) بر مسند حکومت جاف و جوانرود تکیە زد.

ولدبیگی شاخه دیگر از عشایر جاف جوانرود است . این طایفه به شجاعت و مردانگی در میان قبایل اکراد شهرت داشته و مردان لایق زیادی در میان آنها به وجود مده اند . فتاح بیگ سردار اکرم فرزند سعید بیگ فرزند بهرام بیگ جوانرودی فرزند صوفی بیگ - که سر سلسله آنها ولد بیگ نام داشت - از رجال زبده ی این خاندان است . او با حبیب الله بیگ باباجانی قرابت سببی داشته و از صباحت منظر و صراحت لهجه و شهامت و دلیری و عفت و پاکدامنی برخوردار بوده و در تاریخ 1305 هـ . ق وفات یافته و دو پسر از او به جا مانده است .

بهرام بیگ فرزند فتاح بیگ مرد باکفایت و شایسته ای بود و بعد از پدر سمت جانشینی او را داشت . بعد ها از طرف دولت به مقام رئیس العشایری رسید و در تاریخ 1310 هجری شمسی دستگیر و در زندان قصر قجر زندانی شد و پس از دو سال در آنجا بدرود حیات گفت .

حاج یعقوب بیگ سردار امجد فرزند دوم فتاح بیگ نیز با بردارش بهرام بیگ و سایر سران عشایر کردستان دستگیر شد و پس از 10 سال حبس در تاریخ 1320 هـ . ش آزاد گردید و به موطن خود بازگشت و رسماً به ریاست عشایر و سمت بخشداری منطقه رسید و در سال 1340 هـ . ش در شهر کرمانشاه درگذشت .