یسن های اوستا و زند آن ها

یسن های اوستا و زند آن ها

تالیف و ترجمه: سوزان گویری
ناشر: ققنوس
زبان كتاب: فارسي
تعداد صفحه: 310
اندازه كتاب: وزیری سلفون - سال انتشار: 1382 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

فصل های 70 ، 71 ، 72

این کتاب به بررسی سه فصل پایانی از یسن‌های اوستا و متن زند آنها اختصاص دارد. "یسن‌ها مهم‌ترین بخش اوستاست چون گذشته از گاهان که کهن‌ترین اثر بازمانده از ایرانیان و سروده خود زرتشت است شامل دعاهای مشهور زرتشتی و نیایش‌های دیگر است. سه بخش پایانی یسن‌ها، که موضوع کتاب حاضر است، در ستایش امشاسپندان، ایزدان، ردان و هم آفریده‌های نیک از یک سو و نکوهش‌ اهریمن، دروغ زنان، سست پیمانان و پیمان شکنان از سوی دیگر است".

زبان فارسی از نظر ساختار و ویژگی‌های زبان‌شناختی یکی از مهم‌ترین زبان‌های هند و ایرانی در میان خانواده بزرگ زبان‌های هند و اروپایی است. این زبان نتیجه فرایندِ مبادلات و تأثیرپذیری‌های متقابلی است که در درازنای سده‌های متوالی انجام گرفته و به صورت کنونی درآمده است. اگر اعتقاد داشته باشیم که شکوه فرهنگی هر قومی در آثار ادبی آن قوم بازتاب می‌یابد، باید بپذیریم که بخش بزرگی از گنجینه ادب ما ایرانیان در آثاری که از دوران کهن به جا مانده منعکس است.

ما نه تنها موظفیم که این آثار را (اعم از اوستا، کتیبه‌های فارسی باستان، متون ادبی دوره میانه) ارج نهیم، بلکه باید آن‌ها را عمیقا بکاویم و گوشه‌های تاریکشان را روشن کنیم. آشنایی با این گنجینه گرانبها یعنی آشنایی با تاریخ و دگرگونی‌های زبانی، آشنایی با تحولات دینی و فرهنگی گذشته.

از آن‌جا که جوامع انسانی همواره در حال دگرگونی‌اند، بنابراین می‌توان گفت که زبان در هر زمان آیینه تمام‌نمای ساختار فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دوران خویش است. به سخن دیگر، گوشه‌های تاریک و مبهم در علومی مانند تاریخ، زبان‌شناسی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و ادبیات هر قومی را به یاری زبان‌های به جا مانده از آن می‌توان روشن کرد. زبان فارسی ــ مانند برخی از زبان‌های هند و اروپایی ــ دارای این ویژگی بارز است که تاریخ آن را می‌توان بر پایه منابع و مدارک موجود و با توجه به قانونمندی‌های زبان‌شناختی در دوره‌های تاریخی زبان (باستان، میانه و نو) بررسی کرد و به نتایج مهمی دست یافت.

موضوع کتاب حاضر بررسی یکی از متن‌های دینی ایران باستان، یعنی سه فصل پایانیِ یسن‌های اوستاست. زبان اوستایی اگرچه از دو سده پیش مورد توجه ایران‌شناسان قرار گرفته است، اما در باره آن هنوز پژوهش ادامه دارد. بنابراین نکات مبهم کتاب اوستا نیز، به ویژه گاهان که کهن‌ترین بخش آن به شمار می‌آید، هنوز روشن نشده است .

يسن ها مهم ترين بخش اوستاست،چون-گذشته ازگاهان كه كهن ترين اثر بازمانده ازايرانيان وسر وده خودزر تشت است- شامل دعاهاي مشهور زرتشتي ونيايش هاي ديگر است.سه بخش پاياني يسن ها، كه موضوع كتاب حاضر است،درستايش امشاسپندان ،ايزدان،ردان وهمه آفريده هاي نيك ازيك سو ونكوهش اهريمن، دروغزنان ، سست پيمانان وپيمان شكنان ازسوي ديگراست.

یکی از مهم ترین بخش های «اوستا»، بخش موسوم به‌«یسنه» است. واژه « یسنه » از ریشه YAZ به معنی ستایش کردن و پرستش کردن است. این بخش، خود از هفتاد و دو «ها» یا «باب» تشکیل شده است.از این میان، «ها» ی ۶۳ تا ۶۹، «آب زوهر» نام دارد. «آب زوهر»، نثار به آب و آتش است و اکنون جزیی از مراسم «یسنه» به شمار می آید.

در ایران، این مراسم، در روستاهای زردشتی یزد انجام می شود. کتاب حاضر، شامل حرف نویسی و برگردان فارسی متن اوستایی، آوانویسی و برگردان فارسی متن «زند»، یادداشت ها، واژه نامه، نمایه واژه های «زند» و گزارش «زند» و اصطلاحات فارسی و معادل انگلیسی است.کاربر اساس متن اوستایی ویراسته «گلدنر»، به شیوه «هوفمان»، و متن زند، ویراسته «دابار» و با استفاده از واژه نامه های «بارتولمه»، «مکنزی» و «دابار» انجانم شده است.