مسافرت به ارمنستان و ایران

مسافرت به ارمنستان و ایران

نویسنده:  پیر آمده ژوبر
مترجم : محمود هدایت
ناشر: چهر
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 460
اندازه کتاب: رقعی سلفون - سال چاپ : 1347 - دوره چاپ : 1

کمیاب - کیفیت : درحد نو _ نو

 

مروری بر کتاب

در اواخر قرن هجدهم؛ يعنى تقريبا دو قرن و نيم پس از فتح قسطنطنيه و كشف امريكا شورش هولناك و خونينى در فرانسه برپا شد و پيشوايان اين شورش مى‌خواستند كه هر چه رنگ كهن دارد، از ميان بردارند و جهانى از نو بسازند. وليكن اين انقلاب پيشرفت نكرد و در سال 1804م ناپلئون در فرانسه به مقام امپراتورى رسيد و پس از آن همه پيشامدهاى ناگوار در راه شورش، فرانسه دوباره به صورتى ديگر به حالت اول خود بازگشت.

در همين اوان است كه از طرف امپراتور فرانسه، سژوبر كه به زبان‌هاى شرقى و تاريخ شرق آشنايى داشت، مأموريت يافت كه به دربار ايران بيايد و از اوضاع اين كشور اطلاعاتى گردآورد و زمينه مناسبات دوستانه را ميان دو دولت استوار كند. او پس از تحمل سختى‌ها و گرفتارى‌هايى كه فرستاده فرانسوى در حين مسافرت خود در سرزمين عثمانى ديده، سرانجام به مرز ايران مى‌رسد و چنانكه ياد مى‌كند، او خود را با مردمى آرام‌تر، مهربان‌تر و هنرمندتر روبرو مى‌بيند.

ژوبر در سفرش او با گذر از كردستان، خوى، تبريز، قزوين، شرح اتفاقات و حوادث مسير، با رسيدن به تهران به پيشگاه شاه بار مى‌يابد و مأموريت خود را انجام مى‌دهد. سرانجام همراه فتحعلى شاه به سلطانيه براى ديدن سان سپاه مى‌رود. از بخش‌هاى جالب توجه كتاب تصويرى است كه از شيوه زندگى مردم كشورمان در قرن هجدهم ارائه مى‌دهد. او شيوه رفتارى، خلق و خوى مردم ايران را با اعراب مقايسه مى‌كند كه همانند برخى موضع‌گيرى‌هاى ديگر مشتشرقين بيانگر واقعيت موضوع نبوده و جانب‌گرايانه است.

...مردم ايران به دو دسته بخش مى‌شوند: يكى چادرنشينان هستند كه در كوه‌ها مى‌باشند يا بيابان‌ها را مى‌پيمايند؛ در حالى كه دسته ديگر به نام تات يا تاجیك هستند و در مزرعه‌ها و محل‌هاى آبيارى شده يا در شهرها اقامت مى‌گزينند.در ايران هرگز مانند مصر نيست كه اگر عربى بيابانى دست دختر خود را بگيرد و به غير هم طراز خود به فلاحى بدهد، پيوند ناجورى كرده است، در آنجا مملوكى مى‌ميرد و از او نژادى بجا نمى‌ماند؛ در آنجا قبطى نسطورى از يك مارونيت بيزارى مى‌جويد و در آن‌جا همه طبقات مردم باهم دشمنند، چه فيروز، چه فرمانبردار، هيچ يك با هم نمى‌جوشند. در ايران برعكس است. باديه‌نشينان از اينكه شهرنشين بشوند بيزارى نمى‌جويند؛ كشاورزان اگر دلشان بخواهد نوع زندگى و رسوم گله‌دارى ايلاتى را براى خود مى‌گزينند...

اهميت اثر بدين جهت است كه فاصله ميان قرن هفدهم كه جهانگردان و سياستمداران غربى به ايران آمده‌اند، تا زمان امپراتورى ناپلئون كه دو قرن مى‌شود، جهت بررسى تاريخى اوضاع سياسى روابط ايران و اروپا براى ما اهميت فراوان دارد.