قصص العلماء

قصص العلماء

نویسنده: میرزامحمد تنکابنی
ناشر: علمیه اسلامیه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 468 
اندازه کتاب: وزیری گالینگور - سال انتشار: دهه چهل - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : در حد نو _ نو ؛ زیر برخی سطور حدود 30 صفحه از کتاب خط کشیده شده 

مروری بر کتاب

میرزا محمد بن سلیمان تنکابنی، علاوه بر تبحر در فقه، ادیبی فرزانه و شاعری توانا در عصر خود بود. از تنکابنی آثاری به جای مانده که از میانِ آن‏ها می‏توان به قصص العلماء اشاره کرد. نویسنده در این کتاب به شرح حال و آثار حدود 200 تن از علما و بزرگان قبل از خود پرداخته است.

قِصَصُ العُلَماء، مشهورترین اثر محمد بن سلیمان تنکابنی(۱۲۳۴ یا ۱۲۳۵-۱۳۰۲ق) به زبان فارسی در شرح حال علماء و دانشمندان شیعه از قرن سوم تا سیزدهم قمری. در این کتاب شرح حال ۱۵۳ تن از علمای شیعه آمده است، این کتاب با معرفی سید ابراهیم موسوی قزوینی آغاز شده و با معرفی سید نعمت الله جزایری خاتمه یافته است. از برخی مشاهیر غیر شیعی نیز به مناسبت سخن به میان آمده است. آقا بزرگ از عدم نظم و ترتیب آن انتقاد کرده است.

"محمدبن سلیمان تنکابنی" خود نیز به ارزش اثری که خلق کرده واقف بود و بهتر از هر کسی از ویژگی‌های آن اطلاع داشت. از جمله شاخصه‌های "قصص العلماء" که "محمدبن سلیمان تنکابنی" خود نیز فهرست نموده است می‌توان به مشخص بودن سلسله اسناد اثر، آشنایی مولف با آثار نویسندگان، تشویق خواص و مردم عادی به عبادت و زهد، بهره‌مند نمودن مردم از موعظات، پندها، اندرز و داوری عادلانه، بیان نعمت‌های خداوند، حفظ نام بزرگان این کتاب، دستیابی به طریقه‌ی مطالعه علم از این کتاب، ایجاد لذت، انبساط خاطر، اشتیاق و تلاش در تحصیل، آموزش موضوعات چالش برانگیز، تشویق جویندگان به پاکسازی نیات از ریا و دنیاپرستی، تحکیم حقانیت دین پیامبر (ص) و شناخت دین او از طریق فضایل و سخنان علما اشاره کرد.

زندگی دانشمندانی که با "محمدبن سلیمان تنکابنی" هم‌عصر بوده‌اند، بیشترین اعتبار کتاب را به خود اختصاص داده است و نگارنده زندگی نامه آنها را با دقت و اطمینان بیشتری نوشته است. "قصص العلماء" به عنوان بزرگ ترین کتاب زندگینامه از روحانیون شیعه شناخته می‌شود و اثری بسیار ارزشمند است.

تنکابنی در مقدمه قصص العلماء، انگیزه خود را از تألیف این کتاب، معرفی برخی از علمای شیعه که کمتر به شرح حال آن‌ها پرداخته شده، یا شرح حال آن‌ها در دسترس نبوده، دانسته است. هر چند تنکابنی پیشتر در تذکره العلماء، شرح حال علما را نوشته بود، اما اشاره می‌کند که آن کتاب مختصر بوده است، وی همچنین در مقدمه قصص العلماء یادآور می‌شود که در مورد کرامات علماء کتابی تألیف نشده است.در احوالات و شخصیت بزرگانی چون خواجه نصیر الدین طوسی -شهید ثانی - شهید ثالث - علامه حلی و ..