سیاه جاودان ؛ زندگی و مبارزات نلسون ماندلا

سیاه جاودان

نویسنده: هرمز همایون پور
ناشر: فرزان روز
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 200
اندازه کتاب: رقعی لب برگشته - سال انتشار: 1381 - دوره چاپ: 1

مروری بر کتاب

مصور

زندگی و مبارزات نلسون ماندلا

نلسون ماندلا، در ۱۸ جولای سال ۱۹۱۸، در روستای کوچکی به‌نام اِموِزو به‌دنیا آمد. پدر ماندلا مانند تمام مردان آفریقایی، رسم چند همسری را حفظ کرده‌بود و چهار همسر داشت که مادران ۴ پسر و ۹ دخترش بودند. با اصرار همسایه‌ها به مادر نلسون، خانواده او را به مدرسه فرستاد.

ماندلا در نه سالگی پدرش را از دست داد. به‌یاد دارد که پدرش در حال کشیدن چپق، در بستر بیماری بود که مرد. پدرش از رئیس روستا خواسته‌بود مراقب پسرش باشد و کمکش کند تا تحصیلاتش را پی بگیرد. نلسون با جدیت تحصیلاتش را ادامه داد و بعنوان جوانی درس‌خوان و ورزشکار در کالج شناخته می‌شد.

رئیس قبیله، نلسون و پسر خودش، جاستیس، را به ژوهانسبورگ فرستاد. در آن‌زمان، ژوهانسبورگ شهری در دست سفیدپوستان بود که اجازه‌ی زندگی و خانه داشتن به سیاهان نمی‌داد. نلسون با همسر اولش، اِولین، در حاشیه‌ی شهر زندگی می‌کرد و شبانه، حقوق می‌خواند. تقریباً در همان موقع بود که ماندلا با یگانه مرد سیاه دارای شغل مستقل در ژوهانسبورگ آشنا شد. «والتر سیسولو» که بنگاه معاملات املاک داشت و فعال سیاسی بود.

در سال ۱۹۵۲ ماندلا به سازمان ANC پیوست تا علیه آپارتاید که رسماً از سال ۱۹۴۸ بر آفریقای‌جنوبی حاکم شد، بایستد. تقریباً همزمان با پیوستنش به این سازمان، با دوست صمیمی خود، «والتر تامبو»، دفتر وکالت «ماندلا و تامبو» را تأسیس کرد. دفتر آن‌ها همیشه شلوغ بود و با قیمت‌های ناچیز برای آفریقایی‌ها، آماده‌ی خدمت. ماندلا با حضور موفق خود در دادگاه، محبوبیت چشم‌گیری میان آفریقایی‌ها یافت. او، شیفته‌ی شیوه‌ی «مبارزه‌ی بدون خشونت» گاندی بود.

با روی کار آمدن آپارتاید، هر آفریقایی باید دارای برگه‌ی شناسایی می‌شد تا یک «سیاه تأیید شده» باشد. ماندلا با ایده‌ی نافرمانی مدنیِ بدون خشونت، یکی از اولین اقدامات گاندی را سازمان‌دهی کرد: از بین بردن این برگه‌های شناسایی که طبعاً به دستگیری می‌انجامید، درست همان اتفاقی که برای گاندی و یارانش افتاد! ماندلا اغلب نقش سازمان‌دهنده‌ی اعتراضات مردمی را داشت. او و ۱۵۰ تن دیگر، در ۵ دسامبر ۱۹۵۶ دستگیر شدند، آن ‌هم به جرم خیانت به کشور.

دادگاه آن‌ها، به دادگاه خیانت معروف شد. در این سال‌ها، ماندلا به ازدواج اول خود پایان داد و با وینی ازدواج کرد. وینی به یاد می‌آورد که در بهترین حالت، ماندلا هفته‌ای یک‌بار به خانه می‌آمد و در ساعات اولیه‌ی صبحگاه، برای شرکت در جلسات سیاسی آن‌ها را ترک می‌کرد. برخلاف تلاش‌های دولت آپارتاید، ماندلا و یارانش ۴ سال پس از آغاز دادگاه خیانت، تبرئه شدند.

در سال ۱۹۶۱، ماندلا از رهبران اصلی ANC شناخته می‌شد. او در فکر حرکات مسلحانه علیه ادارات حساس دولت آپارتاید بود، به‌شرط آن‌که هیچ‌کس آسیب نبیند. در حقیقت او به این مطلب رسید که با افزایش خشونت و سرکوب وحشیانه‌ی آپارتاید، راهپیمایی‌های بدون‌خشونت، کاری از پیش نمی‌برد، هرچند، ANC هم تخلفاتی از قوانین حقوق‌بشر در حرکات مسلحانه‌ی خود نشان می‌داد. فعالیت‌های ضد آپارتاید ماندلا سبب شد او تحت‌تعقیب قرار گیرد.

پس از ۱۷ ماه زندگی مخفیانه، در ۵ آگوست ۱۹۶۲ ماندلا دستگیر شد و به پنج سال زندان محکوم شد. رهبران ANC هم در جولای ۱۹۶۳ دستگیر شدند. اتهامات ماندلا خرابکاری و حمایت از حمله‌ی خارجی به آفریقای جنوبی بود، که ماندلا اتهام دوم را نپذیرفت.

او چنین از خود دفاع کرد: «در طول زندگیم، خود را وقف تلاش برای مردم آفریقایی کردم. من بر ضد سلطه‌ی سفید جنگیده‌ام، من بر ضد سلطه‌ی سیاه جنگیده‌ام. من ایده‌ی جامعه‌ی آزاد و دموکراتیکی که در آن همه‌ی افراد با یکدیگر در توازن و با فرصت‌های برابر زندگی کنند، گرامی داشته‌ام. این ایده‌ای است که امیدوارم بخاطرش زندگی کنم و به‌ آن دست یابم. اما اگر لازم باشد، این ایده‌ای است که حاضرم بخاطرش بمیرم.»