دسته بندی کتاب ها
سبد خرید شما

از نشانه های تصویری تا متن

از نشانه های تصویری تا متن

نویسنده: بابک احمدی
ناشر: نشر مرکز
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 327
اندازه کتاب: وزیری - سال انتشار: 1371 - دوره چاپ: 1

کیفیت : درحد نو _ نو ؛ جلد کتاب رد تا خوردگی دارد

 

مروری بر کتاب

به سوی نشانه شناسی ارتباط دیداری

هر تصویر از نشانه‌ای یا مجموعه‌ای از نشانه‌ها شكل گرفته است. چگونه به معنای این نشانه‌ها پی می‌بریم؟ دلالت دسته‌ای از نشانه‌ها را انگار بنا به قراردادهایی پذیرفته‌ایم، یعنی در مورد آنها با دیگران نظر مشتركی داریم؛ اما بر سر معنای نشانه‌های دیداری بسیاری با تماشاگران دیگر هم رای نیستیم.

بررسی‌های نظری نشانه‌شناسی مدرن در این مورد راهگشای پرسش‌ها و مباحث مهمی شده است:
تصویر چیست؟
چه تفاوتی با چشم‌انداز دیداری و انگاره‌های ذهنی دارد؟
با زبان چه نسبتی دارد؟
معنای مجازیش را چگونه می‌شناسیم؟
متن تصویری و خواندن یا تاویل آن به چه معناست؟‌
مرزهای ارتباط تصویری كجاست؟
آیا می‌توان با تصویر روایت كرد؟
و...

زمینه بررسی این كتاب در شرح دستاوردهای نشانه‌شناسی تصویری محدود است به سه هنر نقاشی، عكاسی و سینما. سینما، تصویر متحرک از نظام ‏های نشانه شناسانه خاصی شکل گرفته است که می ‏تواند سه پدیده دیداری و سه پدیده شنیداری را با هم به کار گیرد. نظام‏ های نشانه ‏های زبان شناسانه گفتاری «نشانه‏ های کلامی، موسیقیایی و آوایی را با نشانه ‏های حرکتی، تصویری و نوشتاری (نظام نشانه‏ های زبانه شناسانه نوشتاری).

ما برای اینکه سخن فیلمی را که محصول زبان سینما است، به درستی بشناسیم و در بررسی سمیوتیکی سینمای دینی فاصله سخن مبتنی بر کلمه را تا سخن مبتنی برتصویر متحرک طی کنیم، ناگزیر باید درنظام‏ های مختلف نشانه‏ ای سینما دقت کنیم و ببینیم که در نظام ترکیبی نشانه‏ های سینمایی و مناسبات دلالت گون و در هم تافته این نظام‏ های گوناگون، چگونه معنای ابتدایی مبتنی بر فهم دینی شکل می ‏گیرد و چگونه از این معنای ابتدایی عبور می‏ کنیم و به معنای ثانویه که متضمن مفاهیمی دینی است، دست یابیم.

اگر چه لازم نیست هر تصویر متحرک در سینما در بردارنده هر شش نظام نشانه‏ای باشد، اما از نشانه‏ های تصویری تا متن کاربرد، شش نظام مذکور با هم در سکانس نهایی ایثار(اندری تارکوفسکی) وصف شده است که یکی از جذاب‏ترین ترکیب ‏های نشان ه‏ای القا کننده حال و هوای دینی است: در این سکانس که پس از نما به سکانس آتش سوزی خانه جای گرفته است، پسرک را می‏ بینیم که سطل آب را به دشواری به پای درخت خشک می ‏رساند و آن را آبیاری می ‏کند.

کنار آن روی زمین دراز می ‏کشد و زمزمه می‏ کند:
در آغاز کلمه بود. چرا پدر؟
دوربین سایه درخت خشک را می‏ پیمامد و شاخه‏ های خشک بر زمینه آب‏ های دریاچه که در نور خورشید می‏درخشد، به چشم می‏ آید. 
آوای شبانان که در آغاز سکانس به گوش می ‏رسید خاموش می ‏شود و به جای آن پس از مدتی سکوت، آوای موسیقی به گوش می‏ رسد که قطعه‏ ای از پاسیون «انجیل به روایت متی قدیس»، ساخته یوهان سباستین باخ است و بر تصویر شاخه‏ های درخت و آب‏ های روشن واژگانی نقش می‏ بندد:
به پسرم اندریدشا با امید و اعتماد.
با این واژگان واپسین، فیلم تارکوفسکی به پایان می‏ رسد. هر یک از نشانه‏ های متعلق به نظام ‏های شش گانه، در این سکانس با دقت، ظرافت و به گونه‏ ای استادانه به کار آمده ‏اند.

نشانه ‏های شمایلی و نمایه ‏ای همگی در نور خورشید، پس از زمانی دراز که در تاریکی سپری شده، و نیز پس از نما (سکانس آتش سوزی) تصوری از آرامش و صلح را به همراه دارند؛ گویی از دوزخی هراس آور به بهشت، قلمرو معصومیت و ایمان پا نهاده ‏ایم....

با توجه به زبان‌شناسی و هرمنوتیک کنونی، رویکرد "بابک احمدی" در کتاب "از نشانه های تصویری تا متن"، رویکردی فلسفی و روش‌مند بر مبنای دیدگاه کدگذاری تصویری و شکل‌گیری سیگنال‌های بصری است. اما گستردگی موضوع فراتر از محدوده گفتمان هرمنوتیکی معاصر است.

کتاب پیش رو یکی از فنی‌ترین و تخصصی‌ترین کتاب‌هایی است که به قلم نویسنده خلق شده است و با خوانشی لایه لایه و پیچیده که مشابه آن در آثار قبلی نویسنده کمتر یافت می‌شود، یک اثر مدرن و خاص را در اختیار مخاطب می‌گذارد. او در "از نشانه های تصویری تا متن"، از هر جمله به جمله دیگر، طوفانی و ویرانگر عمل می‌کند و خواننده را درگیر افکار غامضی می‌کند که دقیقا شبیه ضرباهنگ فیلم‌های تامل‌برانگیز است.

رویکرد فلسفی اثر، مستلزم دانش و تدبیر بالای مخاطب است، بنابراین تعامل با این کتاب، به پیش‌زمینه‌ی مخاطب نیز بستگی دارد. "بابک احمدی" گستره مقالات کتاب را محدود می‌داند اما مخاطب برای دستیابی به افق معنایی کتاب "از نشانه های تصویری تا متن"، نیازمند درک گسترده‌ای از سینمای فلسفی و تاریخچه آن است.

نوشتن نظر

لطفا برای ثبت نظر وارد حساب خود شده یا ثبت نام نمایید.

کتاب مورد نظر در حال حاضر موجود نیست . اطلاعات خود را وارد فرم زیر نمایید تا زمانی که کتاب موجود شد به شما اطلاع داده شود

نام
ایمیل
موبایل
توضیحات