آثار نایاب صادق هدایت

نویسنده: صادق هدایت
به کوشش: جهانگیر هدایت
ناشر: چشمه
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 121
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1395 - دوره چاپ: 2

مروری بر کتاب 

 این کتاب با وجود حجم کم خود، دربرگیرنده ی گستره وسیعی از آثار "صادق هدایت" بوده و با توجه به نایاب بودن آثار این نویسنده ی بزرگ ادبیات معاصر، فرصت خوبی برای آشنایی بیشتر با نوشته هایی است که پیش از این کمتر به آن ها توجه شده است.

کتاب «آثار نایاب صادق هدایت» مجموعه‌ای از مقالات، داستان‌های کوتاه و نقدهای «صادق هدایت» است که در طول سال‌های 1310 تا 1325 نگاشته شده‌اند. «جهانگیر هدایت»، نویسنده و بنیان‌گذار «بنیاد صادق هدایت» تحصیلاتش را در رشته‌ی زبان و ادبیات انگلیسی و جامعه‌شناسی دانشگاه تهران به سرانجام رسانده و داستان و مقالات زیادی را منتشر کرده است. او آثار «صادق هدایت» را با مقدمه‌ی خودش در اروپا منتشر کرده و مدتی را به‌عنوان رئیس انجمن فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های بیروت در ایران فعالیت کرده است.

«سایه مغول» اولین اثر این کتاب است که در آن نویسنده درباره‌ی فرهنگ و اصالت مردم ایران حرف می‌زند. این اثر که داستان کوتاه است پیش‌تر با سانسور منتشرشده‌ درحالی‌که در این مجموعه متن بدون سانسور آن آورده شده است. «صادق هدایت» در این داستان درباره‌ی خشونت همسایگان ایران هم‌صحبت می‌کند. «معلم اخلاق» اثر بعدی این کتاب است که در سال 1320 در روزنامه‌ی مردم منتشر شد. «هدایت» این مقاله را بانام مستعار «محمدرحیم گردان سپهر» نوشته است و درباره‌ی «کتاب سازی»، «نان قرض دادن»، «معاملات پایاپای» در آن صحبت می‌کند.

«سعدی آخرالزمان» مقاله‌ی دیگر کتاب «آثار نایاب صادق هدایت» است که در سال 1320 احتمالاً نگاشته شده است. این اثر را «هدایت» خطاب به «محمد حجازی»، نویسنده‌ی داستان‌های عاشقانه و اروتیک بانام مستعار «علینقی پژوهش پور» در روزنامه‌ی مردم منتشر کرد. «سرگذشت ماه» داستان کوتاه دیگر این کتاب است که در ژانر علمی تخیلی در سال 1324 نوشته‌شده و رگه‌های طنز در آن دیده می‌شود. این داستان که درواقع مقدمه‌ی داستان دیگری به نام «حادثه عجیب در منظومه شمسی» است بانام مستعار «پ، مازیار» در شماره 10 مجله‌ی سخن منتشر شد.

«چگونه شاعر و نویسنده نشدم؟» مقاله‌ی دیگر این کتاب است که «صادق هدایت» آن را با زبان طنز و تندوتیز خطاب به افرادی که به نویسندگی و شاعری تظاهر می‌کنند نوشته است. این مقاله نیز مانند سایر آثار دیگر این کتاب بانام مستعار و این بار بانام «ق. مسکین جامه» در شماره اول سال دوم مجله‌ی سخن منتشرشده است. «بازمانده‌ی قضیه‌ی فرشته‌ی زیردریایی» یکی از قضیه‌های به‌جامانده از این نویسنده است که چند مصرع از آن در این کتاب آمده است. قضیه درواقع یک نوع ادبی طنزگونه است که «صادق هدایت» آن را ابداع کرده است و نمونه‌ی آن را می‌توان در کتاب «وغ‌وغ ساهاب» دید.

«مسلک علی‌بابا» مقاله‌ی طنز دیگری از این نویسنده است که در شهریور سال 1327 بانام مستعار «منشی حضور» در شماره‌ی اول دوره‌ی دوم روزنامه‌ی فکاهی علی‌بابا منتشر شد. «صادق هدایت» همچنین برای فیلم «ملانصرالدین در بخارا» که در سال 1943 در استودیو تاشکند ساخته‌شده بود نقدی نوشت که در این کتاب آورده شده است. «نقد بازرس اثر گوگول» نقد دیگر این نویسنده است که آن را برای کتاب «بازرس» اثر «نیکلای واسیلیویچ گوگول» در سال 1323 در مجله پیام نو نوشت.

«جادوگری در ایران» نام مقاله‌ی دیگر این کتاب است که آن را «هدایت» در یک مجله‌ی‌ فرانسوی در 31 سال 1926 منتشر کرده بود. در آن زمان این نویسنده در بلژیک ساکن بود و ترجمه‌ی این مقاله بانام مستعار ط.ن. در مجله‌ی جهان نو در ایران منتشر شد. این اثر نخستین مقاله‌ی «هدایت» به زبان فرانسوی بود که مترجم آن ناشناس بود و گروهی معتقد بودند خود نویسنده آن را منتشر کرده است.  

«صادق هدایت» از سوی «ابوالعلا معری»، شاعر و فیلسوف نابینای عرب رساله‌ی غفران یا بهشت دوزخ معری را هدیه گرفت و برای آن یادداشت کوتاهی در مجله‌ی پیام نو در سال 1329 نوشت که در این کتاب آورده شده است. همچنین این نویسنده برای ترجمه‌ی «فرق الشیعه» اثر «ابوالقاسم سعد بن عبدالله بن ابی خلف الاشعری قمی» نیز یادداشت کوتاهی در شماره‌ی اول سال سوم مجله‌ی پیام نو نوشت که آن‌هم در کتاب «آثار نایاب صادق هدایت» آورده شده است.

«بلبل سرگشته» مقاله‌ی دیگری است که درباره‌‎‌ی ترانه‌های عامیانه نوشته‌شده است. این نویسنده این ترانه‌ها را بخشی از هنر و نبوغ مردم ایران می‌داند و نوشته‌اش را در آذر سال 1325 در مجله‌ی سخن منتشر کرد. «بوعلی و استاد»، «عاق والدین»، «ضحاک و فریدون» و «شرط‌بندی» از دیگر آثار «صادق هدایت» هستند که در این کتاب آورده شده‌اند. نسخه‌ی الکترونیک کتاب «آثار نایاب صادق هدایت» در همین صفحه از فیدیبو برای خرید و دانلود موجود است.