گزینه رستم و اسفندیار

نویسنده: حسن انوری
ناشر: قطره
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 148
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1372 - دوره چاپ: 1

کیفیت : در حد نو

مروری بر کتاب

مرا گفت رستم ز بس خواسته                                هم از کشور و گنج آراسته
به زاول نشستست و گشتست مست          نگیرد کس از مست چیزی به دست
که او را بجز بسته در بارگاه                                    نبیند ازین پس جهاندار شاه
کنون من ز ایران بدین آمدم                                          نبد شاه دستور تا دم زدم

نبرد رستم و اسفندیار یکی از داستان‌های حماسی ایرانی است که در کتاب‌هایی مانند شاهنامه فردوسی و گشتاسپ‌نامه دقیقی بدان پرداخته شده است. این داستان از طولانی‌ترین بخش‌های شاهنامه و به لحاظ ادبی یکی از برجسته‌ترین بخش‌های آن است. داستان که روایت‌گر رزم میان اسفندیار، شاهزاده کیانی و رستم پهلوان زابل است، یکی از بخش‌های تراژدیک شاهنامه بوده و به توصیف خود فردوسی، بلبلان به سبب مرگ اسفندیار ناله سر می‌دهند....

از داستان‌رستم و‌سهراب‌گزيده‌ هاي چندي‌در‌دست‌است.كتاب حاضر نيز يكي از آنهاست. به‌طور‌كلى شارح محترم تلخيص خوبى از داستان عرضه كرده است و زبان متن(دربخش توضيحات) روان‌،‌ساده و متمابل به زبان امروزى است. مؤلف سعى كرده قواعد زبان فارسى را در آن رعايت كند و تا حدودى از مآخذ معتبرى در تدوين و شرح اين اثر بهره گيرد. وجود فهرست مطالب و بخش «نشانه‏ ها و اختصارات» در آغاز كتاب و شرح اشعار و معانى لغات داستان در بخش پايان كتاب كه به شيوه روشن تدوين شده است، از امتيازات و حسن كار مؤلف در اين كتاب به شمار مى ‏رود....

گشتاسب که از جاه‌طلبی فرزند خویش آگاه است با فرستادنش به کارزار رستم با یک تیر دو نشان می‌زند. اگر اسفندیار در این مبارزه پیروز شود، رقیبی خطیر چون رستم را از سر راه برداشته است و اگر اسفندیار کشته شود وارث تاج‌وتختی که تشنه قدرت است در حفظ تاج و تخت‌ جان می‌بازد. گشتاسب که خود با یاری بیگانگان به قدرت رسیده است، عطش اسفندیار برای کسب قدرت را خوب می‌شناسد.

این همان عطش قدرتی است که او برای فرونشاندن آن به روم رفت و دختر قیصر را به همسری برگزید و قیصر را به‌هوای باج و خراج به جنگ ایرانیان برانگیخت و خود در مقام فرماندهی لشگر کمر به کین هم‌وطنانش بست. لهراسب، پدر گشتاسب هراسان از خونریزیِ بی‌حاصل، تاج و تخت فرو نهاد و در عبادتکده معتکف شد.

نقطه اتکای اسفندیار «اطاعت» است. اطاعت از گشتاسب سرپوشی است بر امیال سلطه‌طلبانه او. اسفندیار از دو سو در خدمت اطاعت از قدرت است. از جانبی به ترویج آیین زرتشت می‌پردازد و در جانب دیگر قلمرو گشتاسب را گسترش می‌دهد. این اطاعت دوگانه خلاصه یک ایده است؛ گسترش ایدئولوژی یک سرزمین. آنچه اسفندیار را از رستم متمایز می‌کند، رویین‌تنی‌اش نیست بلکه سرسپردگی‌اش است....