تاریخ جامعه برای نوجوانان

تاریخ جامعه برای نوجوانان

نویسنده: حمید مومنی (م. بیدسرخی)
ناشر: علم
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 67
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1352 - دوره چاپ : 2

کمیاب - کیفیت : در حد نو ؛ لبه بیرونی چند صفحه کتاب رد زردی مختصری دارد

مروری بر کتاب

تاریخ عبارت است از حوادث و تجارب گذشته بشر . به عبارت دقیق‏تر، تاریخ در حکم حافظه ‏اى است که حوادث و تجارب گذشته بشر تا حد زیادى به واسطه آثار مکتوب در آن، حفظ شده است . تاریخ در معناى معمول و متداول، به حاصل کار مورخانى اطلاق مى‏شود که در صددند با اتکا بر آثار مکتوب اصیل یا «منابع‏» ، جریان وقایع و رویدادها را در قالب گزارش‏ هاى روایى بازسازى کنند . به کمک آثار مکتوب مى‏توان دوران تاریخى را از ادوار پیش از تاریخ متمایز ساخت . فهم و شناخت دوران پیش از تاریخ تنها از راه تحقیقات باستان شناسى امکان‏ پذیر است .

اما در حقیقت، تاریخ از لحاظ روش وموضوع تحقیق به هر دو رشته فوق تعلق دارد . تاریخ اگر به عنوان شعبه ‏اى از علوم اجتماعى در نظر گرفته شود باتمام مقولات متنوع تجارب بشرى سرو کار پیدا مى‏ کند; مقولاتى که هر یک در واقع به گونه ‏اى مجزا در حوزه علوم سیاسى، اقتصادى، جامعه‏ شناسى و مردم‏ شناسى مورد بحث و بررسى قرار مى‏ گیرند .

با وجود این همه وجوه اشتراک میان تاریخ و جامعه شناسی، آن دو با مشخصه هایی، محدود می شوند. جامعه شناسی، به حال جوامع توجه دارد و تاریخ به گذشته و تعمیم آن به آینده. جامعه شناس چون به حال می پردازد، فرصت مشاهده و آزمایش و تجربه را دارد و می تواند پدیده های مورد نظر را در اطراف خود مشاهده و بررسی کند.

نظریهٔ تاریخ مارکس به معنای درک تحولات جوامع بشری بر مبنای شرایط مادی در همهٔ دوره‌های تاریخی بشر است. معتقدان به این نظریه بر آنند که با استفاده از این نظریه نه تنها می‌توان علت همهٔ تحولات جامعهٔ بشری را در گذر تاریخ تجزیه و تحلیل کرد، بلکه با استفاده از این نظریه امکان پیش‌بینی آیندهٔ بشر هم امکان پذیر است.

کارل مارکس در این نظریه تاریخ بشر را به چهار دوره ی:
۱. کمون اولیه
۲. برده داری
۳.فئودالیسم
۴.سرمایه داری تقسیم می‌کند. البته مرحلهٔ پنجم هم وجود دارد که مرحلهٔ سوسیالیسم می‌باشد که مربوط به آینده (نسبت به زمان مارکس) است.

در هر یک از این دوره‌های تاریخی بین دو گروه یا دو "طبقه" از انسان‌ها "تضاد"وجود دارد و این تضاد به همراه دگرگونی در ابزار تولید به تبع آن دگرگونی مناسبات تولیدی به عنوان عوامل زیربنایی همان عواملی هستند که باعث تکامل جامعهٔ بشری و انتقال از از دوره‌ای به دورهٔ دیگر می‌شوند. در دوران برده داری، فئودالیسم و سرمایه‌داری تضاد به ترتیب میان برده‌ها و برده داران،فئودال‌ها و سرف‌ها (ارباب و رعیت) و بورژواها و پرولترها است. هر چند در این نظریه هر مرحله نسبت به مرحلهٔ پیشین پیشرفته تر است اما به هر حال در هر یک از این مراحل بروز تضاد میان دو طبقه اجتناب ناپذیر می‌باشد و این تضاد به نوبهٔ خود به شکل جبری منجر به انقلاب در پایان مرحلهٔ سرمایه‌داری و گذار به سوسیالیسم خواهد شد. شکل (فرماسیون) نخست که کمون اولیه نام دارد مربوط به دوره‌ای است که در آن انسان‌ها به صورت دسته جمعی زندگی می‌کردند. 

حمید مؤمنی یکی از تئوریسین‌های سازمان چریک‌های فدایی خلق ایران بود. عده‌ای تغییر مشی سازمان فداییان را به دلیل پیروی سازمان از نظرات تئوریک وی می‌دانند. حمید مؤمنی در سال ۱۳۵۴ در حمله ساواک کشته شد.