کریمخان زند

نویسنده: عبدالحسین نوایی
ناشر: ابن سینا
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 335
اندازه کتاب: رقعی گالینگور - سال انتشار: 1344 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : 

مروری بر کتاب

کریم‌خان زَند ؛ که خود را وکیل الرعایا می‌خواند و نه پادشاه، یک ایلیاتی بانفوذ از طایفه زند بود که به فرمانروایی ایران رسید و بنیان‌گذار پادشاهی زندیان شد.کریم‌خان توانست پس از فروپاشی حکومت نادرشاه افشار، تمام بخش‌های مرکزی، شمالی، غربی و جنوبی ایران را تحت حکومت خود درآورد. همچنین برادر وی، صادق خان، نیز موفق شد در سال ۱۱۸۹ ق. بصره را از امپراتوری عثمانی جدا کرده و به ایران پیوست نماید و از این طریق، نفوذ ایران را بر سراسر اروندرود، بحرین و جزایر جنوبی خلیج فارس مسلم گرداند.

او را نیکوترین فرمانروا پس از حمله اعراب به ایران دانسته‌اند. کریم‌خان از طایفه زند بود. پدرش «ایناق خان» نام داشت و رئیس ایل بود. کریم خان در آغاز یکی از سربازان سپاه نادرشاه افشار بود که پس از مرگ نادر به ایلش پیوست.کم کم با سود بردن از جو به هم ریخته پس از مرگ نادر کریم‌خان نیرویی به هم زد و پس از چندی با دو خان بختیاری به نامهای ابوالفتح خان و علیمردان خان ائتلافی فراهم ساخت و کسی را که از سوی مادری از خاندان صفوی می‌دانستند، به نام ابوتراب میرزا را به شاهی برگزیدند...

این کتاب شرح زندگی کریم خان زند معروف به وکیل الرعایا، بنیان گذار سلسلۀ زندیه است. پادشاهی که در زمان حکومت خود، پرچم ایران را بر بالای دروازه های شهر بصره برافراشت. وی از جمله پادشاهانی بود که پس از دستیابی به حکومت، ساده زیستن را رها نکرد و عدالت را رعایت می کرد. او هرگز حاضر نشد که مردم وی را شاه بنامند و به خود لقب وکیل الرعایا داد. وى از طایفه زند بود که در اطراف ملایر سکنى داشتند و به امر نادرشاه به خراسان کوچانیده شدند.

پس از مرگ نادر ایل زند مجدداً به سوى ملایر روى آوردند و رئیس آنان کریمخان و برادرش صادق خان بودند. کریم خان بعد از آن به تدریج تمام منطقه را متصرف شد و کارش بالا گرفت. وى پس از تصرف همدان قدرت عظیمى پید کرد و على مردان خان زند براى حمله به اصفهان با او عقد اتحاد بست. حاکم اصفهان ابوالفتح خان در اثر شجاعت کریمخان و برادرش اسکندر خان شکست خورد و ناچار با مهاجمین از در سازش در آمد…

...در یکی از روزهای محاصره محمدحسن خان عده ای را روانه دهات دشمن زیاری و ممسنی و اردکان کرده و کلیه دواب اردو را که بالغ بر چند هزار می شد برای حمل غله فرستاده بود. ریاست این عده را ابوالقاسم خان نسقچی باشی داشت. کریم خان که از این واقعه اطلاع یافت شیخ علی خان زند را در تعقیب ابوالقاسم خان فرستاد. پهلوان زند بر قاجاریه فایق آمده سردارشان را اسیر کرد و سپس به دنبال دواب رفت و همه را با بارهای فراوان غلات به شیراز رسانید …