چهار رساله افلاطون

چهار رساله

نویسنده: افلاطون
مترجم: محمود صناعی
ناشر: هرمس
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 318
اندازه کتاب: رقعی - سال انتشار: 1392 - دوره چاپ: 8

مروری بر کتاب

این کتاب مجموعه چهار رساله از افلاطون، متفکر بزرگ یونان، به نام‌های منون، فدروس، ته‌تتوس و هیپیاس بزرگ است. موضوع رساله منون فضیلت است و اینکه آیا فضیلت آموختنی هست یا نیست. در رساله فدروس از آیین سخنوری و عشق بحث می‌شود.موضوع رساله ته‌تتوس دانش یا شناسایی است و پاسخ به این سؤالات که دانش چیست و چگونه به وجود می‌آید.موضوع رساله هیپاس بزرگ، که طی آن سقراط و هیپاس با هم گفتگو می‌کنند، آن است که زیبایی چیست.

یکی از حکمای بزرگ زمان ما درباره افلاطون گفته است که پس از افلاطون حکمت چیزی جز حاشیه بر افلاطون نبوده است. آنچه مسلم است این است که افلاطون از نظر فکر همدوش بزرگ‌ترین متفکران و از لحاظ هنر هم‌پایه هنرمندان طراز اول جهان است. منظور از ترجمه این رسالات آشنا کردن پارسی زبانان با فکر بلند این خردمند است و امیدوار است هنر نمایی او نیز در ترجمه پنهان نماند.

درباره افلاطون سخنی است مشهور که پس از افلاطون حکمت چیزی جز حاشیه بر افلاطون از نظر فکر همدوش بزرگترین متفکران و از نظر هنر همپایه برجسته ترین هنرمندان جهان است.در این مجموعه چهار رساله از اهم آثار این حکیم بزرگ گنجانیده شده.

...در شهر نوکراتیس در یکی از شهرهای مصر، خدایی دیرین و نامدار بود که توت خوانده می‌شد و مرغ لک‌لک نشانه این خدا بود.آفرینش هنرهای بسیاری از قبیل حساب و هندسه و ستاره شناسی را به این خدا نسبت می‌دادند و معتقد بودند که بازی نرد و طاس هم از اختراعات اوست.اما اختراع بزرگ او فن نوشتن بود.در آن زمان تاموس پادشاه کشور مصر بود و او در شهری زندگی می کرد که آنرا یونانیان تبس خوانده اند و اهل آن شهرخدای خود را هامان می‌خواندند.روزی توت پیش تاموس آمد و هنرهایی را که آورده بود بر او عرضه کرد و گفت می‌خواهد مصریان دیگر نیز از هنرهای او بهره ور شوند.

تاموس به این هنرها نظر کرد بعضی را پسندید و ستود و بعضی را نپسندید.اگر بخواهم همه آنچه را تاموس به توت در ستایش یا نکوهش هنرهای او گفت برایت نقل کنم سخن دراز خواهد شد.همین‌قدر میگویم وقتی به هنر نوشتن رسیدند توت به تاموس گفت:
ای پادشاه! این است هنری که مصریان را خردمندتر خواهد ساخت و به حافظه آنان کمک خواهد کرد.

این هنر برای بهبود حافظه و هم برای پرورش عقل بسیار سودمند است. تاموس به او جواب داد: ای توت، ای استاد هنرها و فنون! بدان آن‌کس که هنری را اختراع کرده است نمی‌تواند درست در سودمندی آن برای دیگران داوری کند. تو خود هنر نویسندگی را ساخته‌ای و نسبت بدان نوعی محبت پدرانه داری و درست نمی توانی از سود یا زیان آن چیزی بگویی.

هنر تو فراموشی را بر جان مردمان مستولی می‌کند چه وقتی مردمان به آنچه نوشته‌اند پشت گرم شوند، حافظه‌ی خود را به کار نخواهند برد و جانشان دچار فراموشکاری خواهد گرفت. پس آنچه تو آورده‌ای سودش برای کسانی‌ست که حافظه ناقص دارند.روش تربیتی که تو آورده‌ای مردم را خردمند نمی کند بلکه مدعی خردمندی میکند.به کمک هنر تو ممکن است کسب اطلاعی کنند ولی آنچه کسب می کنند به قدرت فهم و ادراک و قضاوتشان سودی نمی رساند. از پرگویی مردم را به ستوه خواهند آورد و ادعای کمال خواهند کرد ولی در حقیقت از کمال بی بهره خواهند ماند.