پنجاه سال نفت

پنجاه سال نفت

نویسنده: مصطفی فاتح
ناشر: کاوش
زبان کتاب: فارسی
تعداد صفحه: 682
اندازه کتاب: رقعی لب برگشته - سال انتشار: 1358 - دوره چاپ: 1

کمیاب - کیفیت : نو

مروری بر کتاب

مصور

کتاب پنجاه سال نفت فاتح در اوایل سال 1335 ش انتشار یافت که اطلاعات جالبى درباره‏ ى نفت در آن مندرج بود. در این کتاب اسناد و آمار جالبى درج شده بود که اهمیت کتاب را براى خواننده روشن مى‏ ساخت.در جلد دوم این کتاب پیرامون قرارداد با کنسرسیوم افشاگرى‏ هائى شده بود و آماده چاپ بود که روز 17 شهریور 1337 مامورین سازمان امنیت به خانه‏ ى وى ریختند و او را بازداشت نموده و کلیه اسناد و مدارک را همراه خود بردند. چند روز بعد محمدرضا پهلوى به ابوالحسن ابتهاج گفته بود که در منزل فاتح اسنادى پیدا شده که نشان مى‏ دهد او آدم انگلیس‏ ها است.ساعت 8 بعد از ظهر روز پنجم بهمن ‏ماه 1343 شاه در یک مصاحبه‏ ى تلویزیونى اظهار کرد: بعد از شهریور 1320 انگلیس ‏ها حزب توده را به دست شخصى به نام مصطفى فاتح تاسیس کردند.

مصطفی فاتح از مدیران نفتی دوران قبل از انقلاب اسلامی است که خاطرات و دیده ها و شنیده ها و بسیاری از آمار و ارقام مربوط به فعالیت های نفتی پیش از انقلاب را در کتابی تحت عنوان پنجاه سال نفت ایران گردآوری نموده است. این کتاب در اوایل سال ۱۳۳۵ ش انتشار یافت که اطلاعات جالبى درباره‏  نفت در آن مندرج بود. در این کتاب اسناد و آمار جالبى درج شده بود که اهمیت کتاب را براى خواننده روشن مى ‏ساخت.  

جلد دوم این کتاب که پیرامون قرارداد با کنسرسیوم بود و به افشاگرى‏ هائى در این زمینه می پرداخت و آماده چاپ بود که روز ۱۷ شهریور ۱۳۳۷ مامورین سازمان امنیت به خانه ‏ى وى ریختند و او را بازداشت نموده و کلیه اسناد و مدارک را همراه خود بردند. چند روز بعد محمدرضا پهلوى به ابوالحسن ابتهاج گفته بود که در منزل فاتح اسنادى پیدا شده که نشان مى ‏دهد او آدم انگلیس ‏ها است. ساعت ۸ بعد از ظهر روز پنجم بهمن‏ ماه ۱۳۴۳ شاه در یک مصاحب ه‏ى تلویزیونى اظهار کرد: بعد از شهریور ۱۳۲۰ انگلیس‏ ها حزب توده را به دست شخصى به نام مصطفى فاتح تاسیس کردند.

آزادی  فعالیتهای سیاسی بعد از  شهریور 1320، مصطفی فاتح  برنامه‌ای برای استقبال از آزادی زندانیان  موسوم به  پنجاه و سه نفر  در مقابل زندان قصر ترتیب داد که سبب محبوبیت وی در نزد این گروه  و مناسبات دوستانه‌ای  با آنان شد. چندی از این استقبال نگذشته بود که  حزب توده با حضور این عده  رسما تشکیل شد و فعالیت خود را آغاز کرد.16 فاتح که مناسبات دوستانه‌ای با بزرگ علوی داشت  با دیگر اعضای این  گروه نیز رابطه نزدیکی برقرار کرده و احسان طبری، انور خامه‌ای و  بزرگ علوی  به واسطه او برای استخدام در  ادارات مختلف معرفی شدند.

از اقدامات دیگر وی در ارتباط با حزب توده گرفتن امتیاز روزنامه  مردم به عنوان ارگان رسمی این حزب بود . او خود به نمایندگی از سوی بریتانیا به  حزب  پیشنهاد گرفتن این متیاز را داد. این پیشنهاد در  کمیته مرکزی مخالفانی داشت اما ایرج اسکندری که خود از موافقان بود  مامور  به  مذاکره  مجدد با  فاتح شد 18 و امکاناتی چون  دفتر روزنامه،  و امور فنی و اداری را برای روزنامه تهیه کرد. اولین شماره روزنامه مردم در یازدهم بهمن 1320 منتشر شد.

صاحب امتیاز بنا به  پیشنهاد حزب توده شخصی به نام صفر نوعی بود که سابقه  فعالیت کمونیستی داشت اما  با دخالت مصطفی فاتح امتیاز روزنامه از سوی  وزارت فرهنگ بی‌هیچ  مشکلی  به نام وی صادر شد.هیئت تحریریه این روزنامه  عبارت بودند از : دکتر یزدی،  عباس نراقیِ،  بزرگ علوی، ایرج اسکندری که همگی عضو حزب توده  بودند و مصطفی فاتح تنها فرد غیر حزبی در این گروه بود. این  همگامی  اتحاد جماهیر  شوروی و  بریتانیا برای اجرای سیاست ضد فاشیسم علیه  آلمان نازی در  این سالها صورت گرفت، اما چندی از این همکاری نگذشته بود که فاتح  به عنوان سخنگوی  سیاست  بریتانیا معترض به سیاستهای غالب حزب در روزنامه شد و در گفت‌و‌گویی با ایرج اسکندری از  وی خواست تا  اداره روزنامه را به وی  واگذار کند.

کار به جایی رسیده  که در این روزنامه یا باید  شما باشید  و یا من ... شما مطالبی در روزنامه می‌نویسید که  باعث می‌شود روابط مرا با دوستان خیلی نزدیک هم به‌هم زند ... بنابراین  یا باید  این روزنامه را   من  اداره  کنم و خودم بنویسم  و  یا  اینکه فقط شما مسئول آن باشید  ولی دو تایی نمی‌شود  چون  مسئولیت به گردن  من می‌افتد و  چون شما  در هیئت تحریریه اکثریت دارید از دست من کاری ساخته نیست ...
 

فهرست

کشمکش بر سر نفت ایران
قیام ایران برای استیفای حق
قصور و غفلت شرکت نفت
و...