پل های قدیمی ایران

نویسنده: محمد علی مخلصی
ناشر: سازمان میراث فرهنگی کشور
زبان کتاب: فارسی - انگلیسی
تعداد صفحه: 464
اندازه کتاب: رحلی - سال انتشار: 1379 - دوره چاپ: 1

کیفیت : در حد نو

مروری بر کتاب

جلد اول ؛ مصور - گلاسه و رنگی

درطول تاريخ ، ساخت راه و جاده يكي ازنشانه هاي شكوفايي تمدنها بوده و پل سازي نيز تابعي از پيشرفت و رونق راه سازي به شمار مي آمده است . بنابراين مي توان پل را فارغ از معماري و تحولات ساختاري آن به عنوان نشانه اي قابل انكار در تحليل تمدن دوره هاي مختلف بررسي كرد متأسفانه درايران ، درميان آثار تاريخي كشور به پلها كمتر از همه توجه شده است . نگاهي به آمار پلها و كتابها و مقالاتي كه درباره آن نوشته شده و تعداد پلهاي به ثبت رسيده اثبات اين مدعا است

تعداد 363 پل تاريخي حكايت از اهميت اين بنا در ميان ديگر آثار معماري تاريخي ايران دارد و شايد تعداد واقعي پلهاي تاريخي ايران دو برابر اين تعداد هم باشد درحالي كه تنها دو كتاب دراين زمينه تأليف شده كه يكي از آنها هرگز در بازار كتاب توزيع نشده است در ميان مقالات تخصصي هم تقريباًَ جاي پل خالي است . و از همه بدتر اينكه تنها چهل و سه پل در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است .

پل سازي همزمان با برقراري ارتباط بيشتر بين شهرها و مراكز تجاري رونق گرفته است . قديمي ترين پلي كه درمنابع تاريخي به آن اشاره شده پلي است منسوب به ناخوشو خواهرزاده شيلخاخا دومين پادشاه سلسله آباراتي كه حدود 1800 سال پيش از ميلاد روي كرخه ساخته شده است دركتاب آشور كهن اشاره شده كه فرمانرواي آشور در سال 1130 ق تمام اقوام اطراف سرزمين آشور از خليج فارس تا درياي مديترانه را سركوب كرد . پلهاي عظيمي بربخش علياي دجله زد و قشون خويش را از آن عبور داد.

سرزمین کهنسال ایران با فرهنگی غنی و تمدنی درخشان و تاریخی، همواره کانون پژوهشهای علمی و تحقیقات باستان شناسی و فرهنگی بوده است. به همین علت هم از دیرباز پژوهندگان، دانشوران، شرق شناسان، سیاحان خارجی و علاقه مندان به فرهنگ و هنر مشتاقانه به این سرزمین افسانه ای چشم دوخته اند.

موزه های بزرگ و معروف جهان نیز بخش مهمی از فضاهای فرهنگی خود را به نمایش و معرفی هنر و آثار فرهنگی ایران اختصاص داده و مراکز تحقیقاتی خاصی را بدین منظور تاسیس کرده اند و دانشگاههای معتبر دنیا هم بخش های ویژه ای را جهت شناخت تمدن و فرهنگ ایران دایر نموده اند. این همه توجه و دقت پیگیر در شناخت میراث اصیل فرهنگ ایرانی نشانه بارزی از غنای فرهنگ و وسعت و پیچیدگی هنر در دوران های مختلف این سرزمین کهنسال است.

سازمان میراث فرهنگی کشور تلاش دارد تا علاوه بر آشنا ساختن مردم با ارزشهای گرانبار تاریخ و فرهنگ این مرز و بوم، به تبادل اطلاعات تخصصی در سطح بین المللی دست یازد و از دیگر سو با انتشار مقالات و نتایج پژوهشهای انجام یافته و همچنین تحقیقات علمی جدید، این رسالت بزرگ را به انجام رساند. بی تردید استمرار این شیوه که به زعم ما افق های گمشده ای را پیش چشم خواستاران و پیوستگان آداب و ارزش های فرهنگی ایران اسلامی خواهد گشود، تنها در پرتو همراهی و همدلی فرهیختگان و دانش پژوهان این ملک و دریافت آراء و نظرات صائب و نقادانه آنان پیرامون انتشار کتاب حاضر، میسر خواهد شد.

این کتاب، در سه فصل به معرفی پل های قدیمی و تاریخی ایران می پردازد. فصل اول به توصیف اجمالی اوضاع جغرافیایی ایران همراه با نقشه های مربوطه و نیز معرفی مختصر حوضه های آبریز مناطق مختلف کشور اختصاص دارد. در فصل دوم، با استفاده از متون تاریخی، تاریخچه مختصری از قدیمی ترین پل های ایران تا قرن اخیر بازگو شده، آنگاه موارد استفاده پل و پل بند، معماری، تزیینات و مصالح ساختمانی آن بررسی می شود. فصل سوم کتاب، تصاویر زیبا و ارزنده ای است که توسط سیاحان و جهانگردان خارجی که به ایران سفر کرده اند، ترسیم شده است. کتاب با مجموعه عکس های رنگی و زیبا از پل های به جا مانده تاریخی و خلاصه مطالب به زبان انگلیسی به پایان می رسد.